Nội dung Text: Hiệu quả bổ sung phối hợp sắt và kẽm đến tình trạng thiếu máu, thiếu sắt, thiếu kẽm trên trẻ 1-3 tuổi suy dinh dưỡng thấp còi
TC.DD & TP 18 (1) - 2022 HIỆU QUẢ BỔ SUNG PHỐI HỢP SẮT VÀ KẼM ĐẾN TÌNH TRẠNG THIẾU MÁU, THIẾU SẮT, THIẾU KẼM TRÊN TRẺ 1-3 TUỔI SUY DINH DƯỠNG THẤP CÒI Phan Tiến Hoàng1, Nguyễn Quang Dũng2, Trần Thúy Nga3, Nguyễn Thị Lan Phương4, Lê Danh Tuyên5 Mục tiêu: Đánh giá hiệu quả của việc bổ sung phối hợp sắt và kẽm lên tình trạng thiếu máu, thiếu sắt, thiếu kẽm trên trẻ suy dinh dưỡng (SDD) thấp còi 1- 3 tuổi. Phương pháp: Nghiên cứu can thiệp cộng đồng có đối chứng. Đối tượng: trẻ suy dinh dưỡng (SDD) thấp còi 1- 3 tuổi ở Nhóm can thiệp bổ sung sắt và kẽm và nhóm chứng không bổ sung sắt, kẽm. Kết quả: Sau 6 tháng can thiệp ở nhóm chứng và nhóm can thiệp Hb (g/L) tăng 3,2 ± 12,7 và 2,5 ± 14,9; Ferritin (μg/L) tăng 16,1 ± 31,3 và 24,6 ± 37,9; kẽm huyết thanh (μmol/L) tăng 0,32 ± 2,52 và 1,31 ± 3,30. Thay đổi tỷ lệ thiếu máu, thiếu sắt, thiếu kẽm sau 6 tháng can thiệp ở nhóm chứng và nhóm can thiệp tương ứng như sau: thiếu máu tăng 3% và giảm 6,2%; thiếu sắt giảm 12,1% và 19,6%; thiếu kẽm giảm 1 % và 21,7%. Kết luận: Sử dụng sản phẩm Suppy bổ sung sắt- kẽm trong 6 tháng trên trẻ SDD thấp còi 1-3 tuổi có hiệu quả tăng nồng độ Ferritin, kẽm huyết thanh và giảm tỷ lệ thiếu máu, thiếu sắt, thiếu kẽm hơn so với sử dụng sản phẩm Suppy không bổ sung vi chất dinh dưỡng sắt và kẽm. Từ khóa: Trẻ dưới 1 - 3 tuổi, SDD thấp còi, thiếu máu, thiếu kẽm, thiếu sắt. I. ĐẶT VẤN ĐỀ toàn cầu, trên toàn thế giới, tỷ lệ thiếu Thiếu vi chất dinh dưỡng là vấn đề có kẽm ước tính gần 20% [2]. Tại Việt Nam, ý nghĩa sức khỏe cộng đồng đối với trẻ thiếu máu, thiếu kẽm, thiếu sắt ở trẻ em dưới 5 tuổi. Thiếu sắt là tình trạng thiếu chiếm tỷ lệ cao, đặc biệt đối với các vùng vi chất dinh dưỡng phổ biến, tồn tại ở tất nông thôn, miền núi, khu vực điều kiện cả các quốc gia trên phạm vi toàn cầu, kinh tế khó khăn. Theo điều tra vi chất ước tính vào năm 2011 có tới 43% trẻ dinh dưỡng năm 2014 - 2015 cho thấy, dưới 5 tuổi khi bị thiếu máu, đặc biệt tỷ tỷ lệ thiếu máu ở trẻ 6 - 59 tháng tuổi là lệ thiếu máu của trẻ dưới 5 tuổi tại khu 27,8%, tỷ lệ thiếu kẽm là 69,4% [3]. vực Nam Á lên tới 58% và Đông Phi là Sự thiếu hụt cả hai chất dinh dưỡng 55% [1]. Thiếu hụt kẽm là một yếu tố được cho là xảy ra đồng thời và phổ biến nguy cơ chính trong gánh nặng bệnh tật ở những người ít sử dụng thực phẩm có 1 ThS - Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh Quảng Bình. Email:hoangphan2015qb@gmail.com Ngày gửi bài: 01/03/2022 2 PGS. TS - Đại học Y Hà Nội Ngày phản biện đánh giá: 15/03/2022 3 PGS. TS - Viện Dinh dưỡng Ngày đăng bài: 01/04/2022 4 ThS - Viện Dinh dưỡng 5 GS. TS - Viện Dinh dưỡng 30
TC.DD & TP 18 (1) - 2022 nguồn góc từ động vật. Kết hợp bổ sung, 2. Thiết kế nghiên cứu: sắt và kẽm là giải pháp có thể được sử Nghiên cứu can thiệp cộng đồng có dụng để cải thiện tình trạng sắt và kẽm đối chứng trong thời gian 6 tháng trên trong cộng đồng. trẻ SDD thấp còi 1- 3 tuổi. Ở nhóm can Nghiên cứu bổ sung kẽm, sắt trên trẻ thiệp được bổ sung sản phẩm Suppy có dưới 5 tuổi đã từng được triển khai trong bổ sung 15mg sắt + 15 mg kẽm, nhóm các nghiên cứu trước đây. Tuy nhiên, chứng được bổ sung sản phẩm Suppy đó là các kết quả trên trẻ dưới 5 tuổi nói không bổ sung sắt, kẽm. chung, bao gồm cả trẻ suy dinh dưỡng 3. Cỡ mẫu và chọn mẫu: (SDD) và trẻ không SDD. Hiện chưa có Áp dụng công thức tính cỡ mẫu cho nhiều nghiên cứu can thiệp bổ sung phối nghiên cứu can thiệp [4] : hợp sắt và kẽm trên trẻ SDD thấp còi 1-3 tuổi. Nghiên cứu này được tiến hành với (u + v) 2 (σ 12 + σ 22 ) mục tiêu: Đánh giá hiệu quả của việc n= ( µ1 − µ 2 ) 2 bổ sung phối hợp sắt và kẽm lên tình Trong đó: trạng thiếu máu, thiếu sắt, thiếu kẽm trên n là cỡ mẫu cho nghiên cứu; u = 1,64 trẻ suy dinh dưỡng thấp còi 1 - 3 tuổi. độ tin cậy 95%; v = 1,96 với độ tin cậy Hướng tới đề xuất các can thiệp đặc hiệu 95%, trên nhóm đối tượng này σ1 và σ2 là độ lệch chuẩn của 2 nhóm so sánh. μ1 và μ2 là giá trị trung bình sau can II. ĐỐI TƯỢNG & PHƯƠNG PHÁP: thiệp của 2 nhóm so sánh. 1. Đối tượng, địa điểm, thời gian thu Với mong muốn phát hiện sự khác biệt thập số liệu: giữa 2 nhóm lúc kết thúc nghiên cứu về Đối tượng: Trẻ em 1 - 3 tuổi SDD thấp nồng độ Hb là 5 g/L, với độ lệch chuẩn còi. σ1 = σ2 của 2 nhóm là 6,75g/L [5], cỡ Tiêu chuẩn lựa chọn: Trẻ 1- 3 tuổi bị mẫu tối thiểu mỗi nhóm là: n = 94 trẻ. SDD thấp còi là trẻ có chỉ số HAZ
TC.DD & TP 18 (1) - 2022 Chọn mẫu: Đối tượng SDD thấp còi được lấy 3ml 228 trẻ SDD thấp còi được chọn ở 3 máu tĩnh mạch vào buổi sáng từ 7:00 tới huyện của 3 tỉnh, mỗi huyện có 76 trẻ. 8:30. Mẫu máu được ly tâm với tốc độ Trong 4 xã của huyện chọn 2 xã mỗi 3 ngàn vòng/phút trong 10 phút ở nhiệt xã 20 trẻ và 2 xã mỗi xã 18 trẻ. Tại xã độ phòng rồi tách lấy huyết thanh, bảo lập danh sách trẻ SDD thấp còi đạt tiêu quản trong hộp xốp lạnh để chuyển và chuẩn nghiên cứu theo tháng tuổi từ thấp lưu trữ trong tủ lạnh âm 70 độ C tại đến cao chọn số thứ tự số lẽ vào nhóm Viện Dinh dưỡng cho đến khi phân tích. can thiệp, số chẳn vào nhóm chứng. Hàm lượng Hemoglobin được xác 4. Tổ chức nghiên cứu can thiệp định bằng phương pháp Cyanmethe Trẻ được ăn sản phẩm trức bữa ăn, ăn - moglobin trên máy quang kế. Hàm 5 ngày mỗi tuần trong thời gian 6 tháng, lượng Ferritin huyết thanh được đo bằng cụ thể như sau: phương pháp ELISA (Enzyme-Labele- dImmunosorbent Assay). Hàm lượng Nhóm can thiệp (Suppy sắt-kẽm): kẽm huyết thanh được đo bằng phương Cho trẻ ăn 1 viên “Suppy Plus Fe” + 1 pháp phổ hấp thụ nguyên tử AAS viên “Suppy Plus Zn”. (Atomic Absorption Spectrophotomet- Nhóm chứng (Suppy): Cho trẻ ăn 2 viên ric) tại Viện Dinh dưỡng. “Suppy” (không bổ sung sắt và kẽm) 6. Ngưỡng phân loại thiếu máu, Trong mỗi viên “Suppy plus zinc” sử thiếu sắt, thiếu kẽm và tình trạng dụng cho nhóm can thiệp chứa 15 mg dinh dưỡng. kẽm dưới dạng kẽm sulfate và trong mỗi Đối tượng được chẩn đoán là thiếu viên “Suppy pluz Fe” chứa 15 mg sắt máu khi hàm lượng Hemoglobin
TC.DD & TP 18 (1) - 2022 III. KẾT QUẢ Bảng 1. Đặc điểm thiếu máu, thiếu sắt, thiếu kẽm của đối tượng nghiên cứu tại thời điểm điều tra ban đầu: Nhóm nghiên cứu Nhóm chứng (n=114) Nhóm can thiệp (n=112) Hb (g/L) 114,8 ± 10,2 115,8 ± 12,8 Ferritin huyết thanh (μg/L) 27,9 ± 20,7 25,7 ± 16,6 Kẽm huyết thanh (µmol/L) 9,16 ± 1,91 9,33 ± 1,77 Tỷ lệ thiếu máu (%) 28,9 32,1 Tỷ lệ dự trữ sắt thấp (%) 41,2 42,0 Tỷ lệ thiếu kẽm (%) 66,7 67,0 Đối tượng nghiên cứu trước can thiệp: là 28,9% và nhóm can thiệp là 32,1%. nồng độ Hb của nhóm chứng: 114,8 ± Tỷ lệ dự trữ sắt thấp của nhóm chứng: 10,2 g/L và nhóm can thiệp: 115,8 ± 12,8 41,2% và nhóm can thiệp: 42,0%. g/L. Tỷ lệ thiếu máu của nhóm chứng Bảng 2. So sánh nồng độ Hb, Ferritin và kẽm huyết thanh trước và sau can thiệp Nhóm nghiên cứu Nhóm chứng (n=99) Nhóm can thiệp (n=97) Nồng độ Hb (g/L) Trước can thiệp 114,1 ± 10,1 116,3 ± 12,1 Sau can thiệp 117,3 ± 11,6 118,9 ± 3,3 Thay đổi 3,2 ± 12,7 2,5 ± 14,9 p 0,015 0,098 Nồng độ Ferritin huyết thanh (μg/L) Trước can thiệp 27,8 ± 21,6 26,4 ± 16,1 Sau can thiệp 43,8 ± 32,7 50,9 ± 38,9 Thay đổi 16,1 ± 31,3 24,6 ± 37,9 p 0,001 0,001 Nồng độ kẽm huyết thanh (µmol/L) Trước can thiệp 9,16 ± 1,96 9,22 ± 1,75 Sau can thiệp 9,48 ± 1,82 10,54 ± 2,53 Thay đổi 0,32 ± 2,52 1,31 ± 3,30 p 0,207 0,001 33
TC.DD & TP 18 (1) - 2022 Giá trị p từ T-test ghép cặp so sánh g/L (p = 0,098). Nồng độ Ferritin huyết trung bình cùng nhóm trước và sau can thanh ở nhóm chứng tăng so với trước thiệp can thiệp 16,1 ± 32,7 μg/L và nhóm can Có sự khác biệt giữa 2 nhóm về thay thiệp tăng cao: đạt 24,6 ± 37,9 μg/L Có đổi nồng độ Hb, Ferritin và kẽm huyết ý nghĩa thống kê (YNTK) (p = 0,001). thanh trước và sau can thiệp. Sau can Sự cải thiện nồng độ kẽm huyết thanh thiệp, nồng độ Hb tăng lên ở cả 2 nhóm: ở nhóm can thiệp cao hơn so với nhóm nhóm chứng tăng trung bình 3,2 ± 12,7 chứng (p = 0,001). g/L, nhóm can thiệp tăng 2,5 ± 14,9 Bảng 3. So sánh tỷ lệ thiếu máu, thiếu sắt, thiếu kẽm trước và sau can thiệp Nhóm nghiên cứu Nhóm chứng (n=99) Nhóm can thiệp (n=97) Tỷ lệ thiếu máu (%) Trước can thiệp 30,3 29,9 Sau can thiệp 33,3 23,7 Mức thay đổiβ 3,0 -6,2 p 0,701 0,362 Tỷ lệ dự trự sắt thấp (%) Trước can thiệp 38,4 43,3 Sau can thiệp 26,3 23,7 Mức thay đổi -12,1 -19,6 p 0,081 0,007 Tỷ lệ thiếu kẽm (%) Trước can thiệp 66,7 69,1 Sau can thiệp 65,7 47,4 Mức thay đổi -1,0 -21,7 p 1,000 0,009 Giá trị p từ χ2 test so sánh tỷ lệ % cùng giảm được 6,2%. Tuy nhiên, mức thay nhóm trước và sau can thiệp. đổi tỷ lệ thiếu máu giữa trước và sau can Sau can thiệp, tỷ lệ thiếu máu ở nhóm thiệp ở cả 2 nhóm đều không có YNTK. chứng không giảm, nhóm can thiệp Sau can thiệp, tỷ lệ dự trữ sắt thấp ở cả 34
TC.DD & TP 18 (1) - 2022 2 nhóm đều giảm, mức giảm ở nhóm sau can thiệp đều tăng cao hơn trước chứng là 12,1% và nhóm can thiệp là can thiệp có YNTK, nhóm Suppy sắt- 19,6%. Tỷ lệ thiếu kẽm giảm có YNTK kẽm có nồng độ Ferritin huyết thanh ở nhóm nhóm can thiệp từ 69,1% xuống tăng cao hơn so với nhóm Suppy (24,6 còn 47,4% (p = 0,009). ± 37,9μg/L và 16,1 ± 31,3 μg/L). Sau can thiệp mức giảm tỷ lệ dự trữ sắt thấp ở nhóm Suppy sắt-kẽm (19,6%) nhiều hơn so với mức giảm tỷ BÀN LUẬN: lệ này ở nhóm Suppy (12,1%). Việc sử 1. Ảnh hưởng của bổ sung phối hợp dụng thực phẩm bổ sung sắt-kẽm phối sắt-kẽm tới tình trạng kẽm hợp giúp cải thiện khả năng dự trữ sắt Nghiên cứu trên cho thấy, với liều tăng tốt hơn so với nhóm chứng và cho thấy cường 15 mg sắt + 15 mg kẽm vào viên sử dụng thực phẩm bổ sung phối hợp Suppy sắt-kẽm, sử dụng viên Suppy sắt-kẽm không làm ảnh hưởng tới khả sắt-kẽm có ảnh hưởng tới nồng độ kẽm năng hấp thu hay dự trữ sắt. huyết thanh. Nồng độ kẽm huyết thanh Nghiên cứu của chúng tôi cho thấy, sử sau can thiệp của nhóm Suppy sắt-kẽm dụng bánh Suppy bổ sung sắt và kẽm tăng 1,31 ± 3,30 μmol/L có YNTK (p không ảnh hưởng tới hấp thu sắt của cơ = 0,001) cao hơn so với nhóm Suppy thể. Nghiên cứu bổ sung 10 mg kẽm, (0,32 ± 2,52 μmol/L). Tỷ lệ thiếu kẽm có phối hợp hoặc không phối hợp bổ trước và sau can thiệp ở nhóm Suppy sung sắt cho thấy, bổ sung kẽm gây ảnh sắt-kẽm giảm (21,7%) nhiều hơn so hưởng không đáng kể tới tình trạng sắt với nhóm Suppy (1%). Một số nghiên cơ thể [10]. cứu cho thấy tỷ lệ sắt : kẽm càng cao 3. Hiệu quả can thiệp đối với sự thì khả năng hấp thu kẽm càng giảm. thay đổi Hb Khi thay đổi tỷ lệ sắt:kẽm từ 1:1 thành Sau 6 tháng can thiệp, có sự cải thiện 2,5:1, Sandstrom và cộng sự chưa phát về tình trạng thiếu máu ở 2 nhóm can hiện sự giảm hấp thu kẽm. Nhưng khi tỷ thiệp: nhóm Suppy không bổ sung vi lệ sắt:kẽm là 25:1 thì khả năng hấp thu chất; nhóm Suppy sắt-kẽm bổ sung phối kẽm giảm đi [9]. hợp sắt-kẽm. Không có sự khác biệt về 2. Ảnh hưởng của bổ sung phối hợp nồng độ Hb trung bình giữa 2 nhóm tại sắt-kẽm lên tình trạng sắt. thời điểm kết thúc can thiệp. Đồng thời, Kết quả nghiên cứu cho thấy, có sự cải tỷ lệ thiếu máu giữa 2 nhóm lúc kết thúc thiện nồng độ Ferritin huyết thanh ở cả can thiệp không có sự khác biệt YNTK. 2 nhóm. Điều này gợi ý cùng với năng Mặc dù không có sự khác biệt về tỷ lệ lượng cung cấp bổ sung từ bánh Sup- thiếu máu, nhưng xu hướng tăng hay py 56,25 kcal/ngày, dẫn tới sự cải thiện giảm thiếu máu giữa 2 nhóm có chiều Ferritin. Trong khi đó, nhờ sự bổ sung hướng khác nhau. Tỷ lệ thiếu máu ở phối hợp sắt và kẽm trong chế phẩm nhóm Suppy xu hướng tăng, trong khi Suppy sắt-kẽm, nên khả năng hấp thu đó tỷ lệ thiếu máu của nhóm Suppy sắt- và dự trữ sắt của nhóm Suppy sắt-kẽm kẽm xu hướng giảm. tốt hơn so với nhóm Suppy. Nghiên cứu của chúng tôi không phát Nồng độ Ferritin huyết thanh của hiện sự khác biệt YNTK về mức cải nhóm Suppy sắt-kẽm và nhóm Suppy thiện nồng độ Hb giữa 2 nhóm. Nhưng 35
TC.DD & TP 18 (1) - 2022 sử dụng sản phẩm Suppy sắt-kẽm có TÀI LIỆU THAM KHẢO tác dụng cải thiện tình trạng sắt, tình 1. Stevens, G.A., et al., (2013) Global, trạng kẽm huyết thanh. Sắt là thành regional, and national trends in hae- phần chính của hồng cầu, thiếu sắt dẫn moglobin concentration and preva- tới thiếu máu. Do đó, cải thiện được lence of total and severe anaemia in tình trạng sắt về lâu dài góp phần cải children and pregnant and non-preg- thiện tình trạng thiếu máu. Nhiều thực nant women for 1995–2011: a sys- phẩm đã được tăng cường vi chất nhất là chất sắt nhằm cung cấp sắt cho đối tematic analysis of population-rep- tượng có nguy cơ thiếu máu thiếu sắt. resentative data. The Lancet Global Tăng cường vi chất vào thực phẩm vẫn Health,. 1(1): p. e16-e25. được coi là một chiến lược hiệu quả, 2. International Zinc Nutrition Coun- giá thành phù hợp phòng chống thiếu vi sultative Group (IZiNCG), Brown K, chất dinh dưỡng nói chung và thiếu máu Rivera J, Bhutta Z, Gibson R, King J, thiếu sắt nói riêng trên toàn cầu [11]. Lönnerdal B, Ruel M, Sandström B, Tỷ lệ thiếu máu của nhóm Suppy sắt- Wasantwisut E, et al: Assessment of kẽm giảm được 6,2% (từ 29,9% xuống the risk of zinc deficiency in popula- còn 23,7%). Kết quả kiểm định McNe- tions and options for its control. Food mar test cho thấy, sự khác biệt về tỷ lệ Nutr Bull. 2004, 25 (1): S99-203. thiếu máu trước và sau can thiệp là không có YNTK. Mặc dù vậy, xu hướng giảm 3. Viện Dinh dưỡng (2015) Đánh giá tỷ lệ thiếu máu ở nhóm Suppy sắt-kẽm tình trạng thiếu máu, thiếu một số cho thấy sử dụng thực phẩm bổ sung 15 vi chất dinh dưỡng ở phụ nữ và trẻ mg sắt phối hợp 15 mg kẽm không ảnh em năm 2014. Hội nghị Công bố kết hưởng tiêu cực tới tình trạng thiếu máu. quả Tổng điều tra vi chất dinh dưỡng Mức giảm tỷ lệ thiếu máu từ nghiên cứu tháng 10 năm 2015. của chúng tôi tương đương với kết quả 4. Lưu Ngọc Hoạt (2014), Nghiên cứu của một thử nghiệm ngẫu nhiên có đối khoa học trong y học Nhà xuất bản Y chứng tại Phillippine, nồng độ Hb của học tr 127,128. trẻ sử dụng gạo tăng cường sắt tăng lên, và tỷ lệ thiếu máu giảm 4,7% giữa 2 thời 5. Nguyễn Thanh Hà (2013), Hiệu quả điểm trước và sau can thiệp [12]. của bổ sung bổ sung kẽm và bổ sung sprinkle đa vi chất trên trẻ 6-36 tháng tuổi suy dinh dưỡng thấp còi tại huyện Gia Bình, tỉnh Bắc Ninh Luận án tiến IV. KẾT LUẬN sĩ dinh dưỡng cộng đồng, VDD, Hà Sử dụng sản phẩm Suppy bổ sung sắt- Nội, tr. 73-79. kẽm trong 6 tháng trên trẻ SDD thấp còi 1-3 tuổi có hiệu quả tăng nồng độ Ferri- 6. Petry, N., et al. (2016), The Effect of tin, kẽm huyết thanh và giảm tỷ lệ thiếu Low Dose Iron and Zinc Intake on máu, thiếu sắt, thiếu kẽm hơn so với sử Child Micronutrient Status and De- dụng sản phẩm Suppy không bổ sung vi velopment during the First 1000 Days chất dinh dưỡng sắt và kẽm. of Life: A Systematic Review and Me- ta-Analysis. Nutrients. 36
TC.DD & TP 18 (1) - 2022 7. WHO, UNICEF, United Nations tion. J Nutr;115(3):411-4. University (2001). Iron Deficiency 10. Dijkhuizen MA, Wieringa FT, West Anaemia: Assessment, Prevention, CE, et al. (2001). Effects of iron and and Control. A guide for programme zinc supplementation in Indonesian managers. p. 33-45 infants on micronutrient status and 8. IZiNCG, Brown KH, Rivera JA, growth. J Nutr;131(11):2860-5. Bhutta Z, Gibson RS (2004). Inter- 11. Hotz C, Porcayo M, Onofre G, et national Zinc Nutrition Consultative al. (2008). Efficacy of iron-fortified Group (IZiNCG) technical document Ultra Rice in improving the iron sta- 1. Assessment of the risk of zinc defi- tus of women in Mexico. Food Nutr ciency in populations and options for Bull;29(2):140-9. its control. Food and Nutrition Bulle- tin. Suppl 2: p. S91-204. 12. Angeles-Agdeppa I, Saises M, Ca- panzana M, et al. (2011). Pilot-scale 9. Sandstrom B, Davidsson L, Ceder- commercialization of iron-fortified blad A, and Lonnerdal B (1985). Oral rice: effects on anemia status. Food iron, dietary ligands and zinc absorp- Nutr Bull;32(1):3-12 Summary EFFECTIVENESS OF IRON AND ZINC SUPLEMENTATION ON THE STATUS OF ANEMIA, IRON AND ZINC DEFICIENCIES IN STUNTED CHILDREN 1-3 YEARS OLD Objectives: To evaluate the effectiveness of iron and zinc supplementation on anemia, iron and zinc deficiencies in stunted children 1-3 years old. Methods: A randomized control trial. Subjects: stunted children aged 1-3 years old in the intervention group using a food product with iron and zinc supplementation and the control group without iron and zinc supplemen- tation. Results: After 6 months of intervention in the control and intervention groups, Hb (g/L) increased by 3.2 ± 12.7 and 2.5 ± 14.9, ferritin (μg/L) increased by 16.1 ± 31.3 and 24.6 ± 37.9 and serum zinc (μmol/L) increased 0.32 ± 2.52 and 1.31 ± 3.30, respectively. Changes in the rates of anemia, iron deficiency, zinc deficiency after 6 months of intervention in the control group and the intervention group respectively were as follows: anemia increased by 3% and decreased by 6.2%; iron deficiency decreased by 12.1% and 19.6%; zinc deficiency decreased by 1% and 21.7%. Conclusions: Supplementation of Suppy product supplement- ed with iron-zinc for 6 months on stunted children 1-3 years old effectively increased ferritin and serum zinc concentration and reduced the rates of anemia, iron deficiency and zinc defi- ciency in compare with children in the control group without iron and zinc supplementation. Keywords: Children 1-3 years old, stunting, anemia, zinc deficiency, iron deficiency. 37