Me được biết đến như là gia vị không thể thiếu khi chế biến các món canh chua và trái me chín sấy khô lại là món mứt “khoái khẩu” của nhiều người. Nhưng vị chua, tính mát của me có tác dụng thanh nhiệt, đã được phát huy công dụng làm thuốc để chữa một số bệnh hiệu quả.
1. Trái me là gì?
Me là một loại cây nhiệt đới, thân gỗ cứng có tên khoa học là Tam Meus indica và có nguồn gốc từ Châu Phi. Ở Việt Nam, me được trồng nhiều trên khắp cả nước. Gỗ của cây me có thể sử dụng để làm đồ nội thất, còn quả me có rất nhiều công dụng hữu ích, thường được sử dụng nhiều trong các gia đình hiện nay.
Trái me hay còn được gọi là trái me nước, trái me keo, trái me dương và trái me tiếng anh là Tamarind. Loại quả này có hình dài, vỏ quả khi xanh có màu xanh và khi chín có màu nâu, bên trong có chứa thịt và nhiều hạt. Me có vị chua, thanh và mát, được sử dụng ẩm thực và cũng có thể được dùng để làm nước ép đẻ giải khát vào những trưa hè nóng nực.
2. Dinh dưỡng của trái me
Theo các chuyên gia, quả me có nhiều chất dinh dưỡng tốt cho cho cơ thể. Cụ thể, trong 120g me có:
Magiê: 28% RDI.
Kali: 22% RDI.
Sắt: 19% RDI.
Canxi: 9% RDI.
Phốt pho: 14% RDI.
Vitamin B1 (thiamin): 34% RDI.
Vitamin B2 (riboflavin): 11% RDI.
Vitamin B3 (niacin): 12% RDI.
| |
| Trái me -loại trái có rất nhiều chất dinh dưỡng |
Ngoài ra còn có vitamin C, vitamin K, vitamin B6 (pyridoxine), folate, vitamin B5 (axit pantothenic), đồng, selen, chất xơ (6 gam), protein (3 gam), chất béo (1 gam) và polyphenol, là các hợp chất thực vật tự nhiên có lợi cho sức khỏe.
3. Công dụng của me đối với sức khỏe
3.1 Trị sốt rét, dịch tả
Lá me được dùng như trà thảo dược giúp trị sốt rét. Hoặc có thể kết hợp hỗn hợp chiết xuất từ lá me và cồn 95 độ giúp ngừa vi khuẩn gây các bệnh như dịch tả, sốt… Ngoài ra, bài thuốc khác của me cũng giúp trị sốt là nấu chung 30g thịt me với 1/2 lít sữa, thêm ít cây đinh hương, đường, trái chà là, bột bạch đậu khấu, long não rồi chiết lại còn khoảng 15gr để uống.
3.2 Khử trùng
Ăn me đề phòng tình trạng bị thiếu hụt vitamin C trong cơ thể. Thịt của quả me kết hợp với nước sẽ tạo thành chất keo giúp hệ bài tiết hoạt động tốt, còn kết hợp với muối là thuốc thoa giúp trị đau nhức xương khớp. Nước súc miệng chế xuất từ quả me giúp ngừa đau rát cuống họng.
Đắp thịt me lên vết thương bị viêm tấy sẽ có kết quả tốt. Nước sắc từ me còn giúp khử trùng đường ruột. Hạt me giúp trị tiêu chảy, giun sán và loại trừ những ký sinh trùng sống bám trong đường ruột chỉ sau 48 giờ. Còn lá me giã nát đắp lên vết bỏng giúp giảm sưng tấy và mau lành, rất công hiệu. Hạt me còn giúp bình ổn chức năng hoạt động của các cơ quan trong cơ thể.
| |
| Tác dụng của trái me - giúp khử trùng |
Nước sắc từ me có lợi cho nướu răng và bệnh hen suyễn, viêm mắt. Kem thoa và thuốc đắp chế biến từ vỏ cây me có tác dụng giảm đau nhức ngoài da vì chứng phát ban. Nước rễ me có tác dụng chữa chứng đau ngực và bệnh phong, hủi.
3.3 Có tính nhuận tràng cao
Me được phổ biến như loại thuốc có tính nhuận tràng, đặc biệt với người thường bị táo bón. Để chữa bệnh kiết lỵ bạn có thể tán nhuyễn hạt me chung với một ít đường và thìa là để dùng từ 2 - 3 lần/ngày. Nhờ vào các đặc tính mang tính y học cao, quả cây me còn được dùng để điều trị một số bệnh lý có liên quan đến dạ dày hoặc đường tiêu hóa rất hiệu nghiệm. Thịt me khi được kết hợp với mật ong, sữa, gia vị hoặc trái chà là còn có tác dụng kích hoạt hữu hiệu hoạt động của túi mật.
3.4 Có tác dụng chống oxy hóa
Hạt me có tác dụng như chất chống oxy hóa nhờ có chứa oligomeric proanthocyanidin, thành phần hóa học tương tự có trong hạt nho. Me còn giúp hạ cholesterol và tăng cường sức khỏe của tim.
4. Cách chế biến để tăng công dụng của trái me
4.1 Sử dụng làm món ăn
Phần thịt của quả me thường dùng để chế biến thành mứt hoặc làm gia vị để chế biến món ăn. Me được sử dụng phù hợp với các món salad, xúp, cơm của người Indonesia hoặc nước sốt chua ngọt của người Trung Hoa. Người Việt Nam dùng me cả khi sống và chín để tạo hương vị chua thanh dễ chịu cho các món ăn, nhất là món canh chua truyền thống của người Nam bộ.
4.2 Sử dụng làm thức uống
Phần thịt quả me chín được sử dụng để làm nước giải khát vào mùa hè giúp giải nhiệt, bổ sung nước, các vitamin và khoáng chất giúp cơ thể khỏe lên rất nhiều.
| |
| Cách chế biến trái me - sử dụng làm thức uống |
4.3 Sử dụng làm tương
Bạn có thể trộn đều hai chén thịt trái cây me nhão với một miếng gừng tươi cắt nhuyễn và bốn trái ớt xanh được nghiền nhuyễn với nước, hai muỗng cà phê bột rau thìa là nướng, một muỗng cà phê muối, sáu muỗng cà phê đường cát mịn thành hỗn hợp hơi khô. Khi dùng cho thêm chút nước bạn sẽ có món tương me vừa ngon miệng mà lại dễ chế biến.
Với những thông tin hữu ích về trái me được SKGĐ chia sẻ trên. Hy vọng bạn đã bổ sung cho mình một loại trái cây, thực phẩm tốt cho cơ thể để giúp tăng cường sức khỏe cho bản thân và người thân của mình.
Thủy Trúc
Theo tạp chí Sống Khỏe