Nằm đếm cừu, nói tục... hậu Covid-19

Trầm cảm hậu Covid-19
 
Chị Bùi Thị H. (39 tuổi, Hà Nội) đến khám sức khoẻ tâm thần vì gần đây chị có biểu hiện trầm cảm nặng. Khi mắc Covid-19, chị Hà sốt tới 4 – 5 ngày, nhiệt độ đều trên 39 độ. Bản thân chị nhận thấy 20 năm chưa trận ốm nào mệt như vậy. Sau đó, chị rất sợ Covid-19, sợ tái nhiễm và rơi vào ho, mất ngủ.
 
Chị luôn mất ngủ, có đêm 3- 4 giờ sáng mệt quá thì thiếp đi, giấc ngủ không sâu, hai mắt thâm quầng, mệt mỏi, khó thở. Chị H. đi làm nhưng đầu óc lúc nào cũng biêng biêng nên khiến chị cáu gắt, khó chịu.

Chị H. cho biết mình không kiềm chế được cảm xúc, hay mệt mỏi, thậm chí chửi bậy, nói tục với đồng nghiệp, bạn bè vô cớ điều này từ trước tới nay chưa bao giờ xảy ra.
 
Chị mua đủ các trà ngủ ngon uống cũng không ăn thua. Có hôm mệt quá chị mua Thu*c ngủ về uống. Khoảng 1 tuần nay, chị H. luôn có cảm giác chán nản, cuộc sống không còn ý nghĩa.

Chị tâm sự với bạn sợ covid-19 lần nữa, sợ ốm, sợ đi làm. trước đó chị hoàn thành tốt công việc thì hiện tại luôn ở trạng thái đơ đơ. chị h. đã đi khám tổng quát chuyên khoa không ra bệnh. bác sĩ tư vấn chị nên đi khám sức khoẻ tâm thần.

Kết quả, bác sĩ chẩn đoán chị H. trầm cảm sau thời gian dài mất ngủ liên miên.
 
Theo ThS – BS  Hoàng Đình Hữu Hạnh - Phụ trách Đơn vị Rối loạn giấc ngủ Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM, thời gian qua số bệnh nhân tới khám vì mất ngủ sau khỏi Covid-19 tăng lên rõ rệt, đặc biệt là ở nữ giới.
 
BS Hạnh cho biết đa số người bệnh bị mất ngủ vì quá lo lắng về Covid-19 và hậu Covid-19. Có bệnh nhân đã khỏi bệnh hai tháng nhưng đêm chỉ nằm “đếm cừu”. Nguy hiểm nhất có bệnh nhân tự mua Thu*c điều trị mất ngủ về uống và không hiệu quả còn nặng nề hơn.
 
BS Hạnh cho rằng mất ngủ điều trị không dứt sẽ ảnh hưởng tới sức khoẻ của người bệnh. Người bệnh làm việc không hiệu quả, mệt mỏi, đánh trống ngực và nhiều bệnh nhân mất ngủ, suy nghĩ nhiều quá chuyển sang rối loạn lo âu, trầm cảm.
 
Mất ngủ nếu được phát hiện và điều trị sớm, các rối loạn này sẽ thoái lui. Điển hình tại bệnh viện, nhiều người bệnh mất ngủ cấp tính dưới ba tháng có khả năng hồi phục hoàn toàn khá cao.

Riêng nhóm người bệnh mất ngủ hậu Covid-19 kéo dài trở thành bệnh mạn tính, hiệu quả điều trị thấp hơn.
 
Mất ngủ, lo lắng khám ở đâu?

Thạc sĩ, bác sĩ Bùi Diễm Khuê – Giảng viên trường Đại học Y Dược TP.HCM, cho rằng từ trước tới nay mọi người không để ý tới tâm thần, tâm lý, stress, lo âu nhưng đến nay vấn đề tinh thần đã được đặt ra ngang hàng với thể chất sau đại dịch Covid-19. Covid-19 ngoài gây ra ảnh hưởng thể chất thì nó còn ảnh hưởng tới tinh thần của nhiều người.
 
Đặc biệt ở giai đoạn đầu người bệnh cực kỳ căng thẳng khi mắc Covid-19 và để lại di chứng tới nay. Họ bị ảnh hưởng tâm lý nặng nề vì bị kỳ thị, nhìn nhận của người khác về mình.
 
Theo thạc sĩ Khuê, những người bị bệnh nặng nhập viện, người có người thân mất vì Covid-19 thì ảnh hưởng tâm lý rõ ràng, nhưng người bệnh nhẹ cũng có vấn đề tâm lý. Có thể trước đó họ có triệu chứng tâm lý nhưng chưa nổi trội và sau dịch Covid-19 thì biểu hiện nặng lên.
 
Hiện dịch Covid-19 đã nhẹ nhàng hơn do chủng virus và đã bao phủ vắc xin nhưng cũng có những bệnh nhân vẫn sợ hãi Covid-19, sợ hậu Covid-19 và chỉ bệnh nhẹ họ đã có áp lực nặng nề và để lại các biểu hiện bệnh lý lo âu, trầm cảm, nhẹ hơn thì stress.
 
Để xác định vấn đề tâm lý do Covid-19 hay biểu hiện đã có trước đó rất khó. Nếu người bình thường khoẻ mạnh về tâm thần, sau Covid-19 đột nhiên bệnh nhân có thay đổi lo lắng nhiều, trầm buồn nhiều, ảo tưởng nhiều hơn thì có thể nói do Covid-19.

Tuy nhiên, nguyên nhân chính xác do Covid-19 vẫn còn đang nghiên cứu, chưa rõ trắng đen có thể người bệnh có biểu hiện từ trước và chỉ sau Covid-19 họ mới quan tâm tới sức khoẻ tâm thần hơn.
 
Với những người đã mắc Covid-19 xong vẫn khó thở, mệt mỏi, BS Khuê khuyến cáo bệnh nhân nên tới khám tại các phòng khám hậu Covid-19 để bác sĩ khám và làm thêm các xét nghiệm về rối loạn đông máu, ảnh hưởng của phổi.

Với người mất ngủ, kém tập trung nên khám các chuyên khoa tâm thần kinh cho phù hợp.

Khánh Chi