Tôi cảm giác mình chưa có kế hoạch chi tiêu rõ ràng, sợ nếu một ngày công việc không suôn sẻ sẽ trở tay không kịp.
Tôi là nữ, 30 tuổi, chồng bằng tuổi, có bé trai hai tuổi. Tôi và chồng lương gần ngang nhau, thoải mái chi tiêu. Tôi lúc nào cũng canh cánh về các khoản chi tiêu tiết kiệm trong gia đình, chúng tôi quan điểm tiêu xài khác nhau.
Về phần tôi, gia đình truyền thống, tiết kiệm, ba mẹ rất có trách nhiệm với đồng tiền họ cực khổ kiếm được. Họ không bao giờ hoang phí tiền bạc, của cải, luôn nghĩ cách tiết kiệm nhiều nhất có thể. Ví dụ mẹ dùng một thau nước sạch để vo gạo nấu cơm, sau đó nước vo gạo đó dùng để rửa chén (mẹ bảo chén vừa sạch thơm vừa tiết kiệm nước). Nước rửa chén xong có thể tận dụng dùng chà sân, chỗ rửa chén. Nhiều đồ mẹ xài như quần bò, giày, túi toàn tính 10 năm sử dụng trở lên. Mẹ tiết kiệm hợp lý, phải chăng nhưng không phải kiểu ki bo. Lễ tết gì cũng thấy mẹ chi tiền mua bánh mứt biếu họ hàng, thành thông lệ rồi, mặc kệ họ có tặng lại nhà tôi hay không.
Mẹ đã tiết kiệm, ba còn tiết kiệm hơn. Ba luôn tận dụng đồ cũ còn tốt để xài, vì ba rành về máy móc nên những đồ vật người ta không biết sửa bỏ đi ba đem về sửa lại vẫn dùng tốt nhiều năm. Nhà tôi tính ra đồ nội thất, gia dụng mua mới hầu như không có. Nhưng ba rất khuyến khích việc đầu tư vào giáo dục, nuôi chị em tôi ăn học tới hết đại học. Bạn gái em trai tôi khó khăn, không có tiền học đại học, ba cho em tiền để học nghề. Số tiền không đáng là bao nhưng đối với tôi, việc ba sẵn sàng chịu chi ra một khoản cho người ngoài vậy là rất đáng nể.
Kết quả của quá trình dài tiết kiệm là hai ông bà về hưu tuổi ngoài 50 nhưng có hai miếng đất, hai căn nhà, khoản tiết kiệm đủ sống hàng tháng không lệ thuộc con cái. Đặc biệt ông bà không được thừa hưởng của cải gì của gia đình, tay trắng làm nên. Tôi cũng rất phục ba mẹ nhưng nhớ lại ngày nhỏ nhiều khi ba mẹ tiết kiệm quá tôi thấy thật mệt mỏi. Ví dụ buổi sáng mẹ thường mua một hộp cơm về chia hai phần cho chị em tôi ăn sáng, thay vì mua hai hộp. Không biết do bản thân ăn ít hay thói quen nhìn gia đình sinh hoạt vậy mà tôi ngày trước ăn ít và lẹt đẹt có 1m5, 40 kg, mãi không phát triển. Trước đây tôi không suy nghĩ gì cho đến khi lấy chống, nhìn nhà chồng sinh hoạt khác hoàn toàn, tôi mới thắc mắc.
Về phần nhà chồng: Ba mẹ chồng còn trẻ, tầm 50 tuổi. Gia đình sang Mỹ định cư hơn 10 năm trước, giờ đang ở nhà thuê, chưa mua được nhà, tôi nghĩ một phần vì cách chi tiêu. Ông bà xài sang, đôi ba năm đổi điện thoại đời mới một lần, có khi mẹ chồng tặng ba chiếc điện thoại mới nhân dịp sinh nhật. Bà rất chịu chi tiền cho đồ ăn ngon, tôm hùm, cua, ghẹ... cứ đồ ngon là bà cũng mạnh dạn mua ăn thử, chủ yếu cho con cái ăn. Ai ở Mỹ cũng biết trai cây châu Á đắt đỏ như thế nào. Mẹ chồng dám chi 40 USD để mua một trái bưởi, trong khi số đó đủ mua đôi b khay thịt bò cho hai vợ chồng tôi ăn hai ngày. Mẹ cũng không đến nỗi son phấn, tui xách quần áo gì nhiều. Tôi thấy mẹ chồng sắm sửa hơn mẹ tôi nhưng ở mức hợp lý.
Mỗi lần về Việt Nam chơi, ba mẹ chi tiêu rất mạnh vì muốn ra vẻ với bà con chòm xóm, mua áo quần hàng hiệu, giày, túi, đồng hồ. Về nước lại chi tiêu cho dòng họ này kia, khá tốn kém, kết quả giờ ông bà chưa có nhà cửa ổn định. Ở Việt Nam có hai miếng đất, một miếng thừa kế từ ông bà nội chồng, một miếng là vốn ngày xưa của ông bà trước khi đi Mỹ. Hai miếng đất vừa bán xong để mua nhà bên này nhưng tiền bán được cũng chia cho con cái một ít, còn lại chỉ đủ trả 20% căn nhà mới, số còn lại trả góp trong vòng 30 năm. Không biết ông bà có quỹ tiết kiệm nào và dự tính gì khi về hưu không, khả năng cao là có tiêu chí nhận trợ cấp của con cái vì công việc ông bà sẽ không có lương hưu. Bù lại hai đứa con trai ông bà to khỏe, tuổi thơ ăn xài thoải mái, đi học xài vở tốt nhất, đi ăn toàn quán ngon mắc tiền, họ tự hào về điều đó.
Hoàn cảnh hai gia đình như vậy nên quan điểm chi tiêu sinh hoạt của vợ chồng tôi cũng trái ngược. Tôi có tiêu chí an toàn, tiết kiệm, không thích rủi ro. Chồng không thích bị gò bó chi tiêu, thích đầu tư kiếm nhiều tiền, muốn làm giàu để sống sung sướng hơn chứ không chọn cách tiết kiệm. Chúng tôi bất hòa rất nhiều lần về vấn đề này. Nhiều lần tôi gợi ý tiền ai nấy giữ, góp quỹ chung, anh không chịu. Sau vài lần, anh cũng đồng ý để tôi quản lý chi tiêu tài khoản chung.
Có những khoản tôi rất muốn cắt đi, ví dụ mua sắm nước ngọt, đồ ăn uống không thiết yếu. Chồng lại ăn uống khá cầu kì. Ví dụ ăn một món phở, nhất quyết anh phải có rau quế, mà ở nước ngoài không thể chạy ra chợ mua vài cọng, phải mua nguyên bó và giá rau thơm bên này khá mắt, rốt cuộc không xài hết lại bỏ. Rất nhiều lần chúng tôi bỏđồ trong tủ lạnh vì đi chợ mắt to hơn bụng. Không lẽ giờ vì cọng rau hành mà gia đình lục đục. Tôi cũng không muốn trong mắt chồng, mình ki bo, tính toán tới vài lon nước, cọng rau. Rốt cuộc việc quản lý chi tiêu gia đình cũng chưa đi tới đâu vì tôi không muốn nhắc hoài một chuyện nhỏ, tôi muốn chồng phải tự ý thức hơn. Hơn nữa, giờ thu nhập hai đứa tôi khá giả, không đến nỗi nào để phải gây sức ép khiến anh làm theo ý tôi. Tôi vẫn thấy chông chênh về tương lai, sợ một ngày mất việc làm sẽ chơi vơi, lúc đó xoay xở không kịp.
Các anh chị nghĩ thế nào về trường hợp gia đình tôi? Anh chị thích sống như ba mẹ tôi hay ba mẹ chồng tôi? Tôi không muốn con trai mình có trải nghiệm như tôi ngày xưa, nhiều khi ăn tô bún thừa còn nước với bún chứ hết thịt (mẹ tiếc vét hết cho ăn để đỡ một bữa). Tôi lại cũng sợ về cuối đời sống nhờ con cái nếu chi tiêu bạt mạng. Nếu có cao kiến gì về cách quản lý chi tiêu, xin chia sẻ với tôi ạ, cảm ơn các anh chị.
Huệ Phương
Độc giả gọi vào số 024 7300 8899 (máy lẻ 4529) trong giờ hành chính để được hỗ trợ, giải đáp thắc mắc