Có thật sự khó khăn?
Bộ Xây dựng mới đây đã gửi thông báo đến 12 cựu quan chức yêu cầu trả lại nhà công vụ của Chính phủ tại chung cư CT1 - CT2, khu đô thị Yên Hòa, Cầu Giấy, Hà Nội.
Trong danh sách 12 người này, thấy toàn là cựu quan chức “có cỡ” như cựu Phó Chủ tịch Tổng liên đoàn Lao động Việt Nam; cựu Phó Chủ tịch Trung ương Hội Nông dân Việt Nam; nguyên Phó Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam; nguyên Thứ trưởng, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc, nguyên Thứ trưởng Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch, nguyên Tổng cục trưởng Tổng cục Thi hành án dân sự, nguyên Tổng biên tập báo Điện tử Đảng cộng sản, nguyên Phó Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội, nguyên Phó Chủ nhiệm Ủy ban Kiểm tra Trung ương.
Đáng nói là, theo văn bản của Bộ Xây dựng, thông báo “đòi nhà” đã được gửi tới 2-3 lần nhưng các cựu quan chức vẫn chây ì, chưa trả lại nhà công vụ.
Nhà công vụ là nhà ở được Nhà nước đầu tư nguồn vốn từ ngân sách để xây dựng hoặc mua nhà ở thương mại, sau đó bố trí cho các đối tượng thuộc diện được ở nhà công vụ thuê trong thời gian đảm nhận chức vụ, công tác.
Ngoài ra, Nhà nước còn trang bị nội thất cho các căn hộ công vụ bàn ghế phòng khách, máy điều hòa nhiệt độ, bàn ghế phòng ăn, tủ lạnh, tủ bếp, máy hút mùi, giường, đệm, máy giặt, bình nóng lạnh, bàn ghế làm việc. Toàn bộ chi phí cho nhà công vụ được trả bằng ngân sách nhà nước, tức là tiền thuế của nhân dân.
Theo quy định, đối tượng được sử dụng nhà công vụ phải là những người thuộc diện được điều động, luân chuyển đi nhận nhiệm vụ xa gia đình, xa nơi họ đang sinh sống, mà nếu không có nhà công vụ, họ sẽ rất khó khăn để thực hiện nhiệm vụ.
Song có phải tất cả những quan chức trên đều nằm trong diện cán bộ điều động, luân chuyển và đang khó khăn về nhà ở?
Thực tế cho thấy hầu hết trong số 12 cựu quan chức đều được thuê căn hộ nhà ở công vụ theo tiêu chuẩn căn hộ loại 2, diện tích sử dụng từ 100 - 115m2. Những người này có hệ số phụ cấp chức vụ khi đang công tác từ 1,3 trở lên, đảm nhận chức danh thứ trưởng hoặc chức danh tương đương. Đa số các quan chức này không quá khó khăn, thậm chí có vị còn cho con cháu vào ở nhà công vụ, còn bản thân mình sau khi nghỉ hưu thì sử dụng nhà ở nơi khác.
Cần quản lý theo luật
Câu chuyện các cựu quan chức chây ì không chịu trả nhà công vụ khi đã nghỉ hưu từng gây sóng dư luận từ nhiều năm qua, nhưng rồi lại lắng xuống. Thực tế thời gian qua cho thấy, nhiều cựu quan chức có nhà ở rồi vẫn muốn giữ nhà công vụ sử dụng và chờ để được mua hóa giá nhà ở công vụ với giá rẻ như một đặc quyền. Việc này phổ biến đến nỗi, một trong số 12 vị quan chức ở trên đã thẳng thắn thừa nhận "mọi người đều vậy chứ đâu chỉ riêng gia đình tôi”.
Bình luận về câu chuyện này, ông Nguyễn Túc - nguyên Ủy viên Thường trực Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cho rằng cả 12 cựu cán bộ, lãnh đạo nói trên đều là những người từng nắm giữ các vị trí lãnh đạo tại các cơ quan nên càng phải gương mẫu. Đã là quy định thì phải thực hiện, dù đó là ai hay khó khăn thế nào, đã hết thời gian công tác là phải trả lại nhà công vụ cho nhà nước.
Trao đổi với báo chí, ông Lê Như Tiến, nguyên Phó Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng của Quốc hội cho hay, ông đã từng phát biểu trước diễn đàn Quốc hội về hiện tượng mà ông cho là “tham nhũng mới”, cụ thể là tham nhũng nhà công vụ, biệt thự công.
Về sự việc mới đây, ông Tiến nhận xét, cán bộ được giao nhà công vụ sau khi thôi công tác phải trả lại cho Nhà nước, chứ không thể coi đó là nhà riêng và việc chây ì không trả nhà công vụ chẳng khác gì chiếm đoạt tài sản nhà nước.
Còn theo GS Đặng Hùng Võ, nguyên Thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường, theo nguyên lý bình thường cơ quan Nhà nước không phải thông báo để giục trả mà phải ra quyết định hành chính thu hồi nhà công vụ khi hết thời hạn sử dụng. Nếu cựu quan chức không thực hiện quyết định thu hồi thì tiến hành cưỡng chế.
“Việc cựu quan chức không trả lại nhà công vụ sau khi về hưu người dân đã có ý kiến phàn nàn rất nhiều, có sự bất bình đẳng, người dân có sự so sánh và sự so sánh đó là đúng. Việc quản lý nhà công vụ đã có quy định rõ ràng trong Luật Nhà ở thì cứ luật mà thực hiện”, ông Võ nói.
Thế Vũ