Vào ngày 23 tháng Chạp hàng năm, các gia đình Việt đều chuẩn bị mâm cúng ông Công ông Táo. Mâm cỗ ông Công ông Táo không cần phải cầu kỳ nhưng cần phải trang trọng, chu đáo, thể hiện được tấm lòng của gia chủ.
Theo dân gian truyền miệng, Táo quân cai quản bếp lửa và nắm rõ mọi chuyện trong nhà nên mọi người thường làm lễ tiễn ông Táo về chầu Trời rất trang trọng với ước muốn cầu xin những điều đẹp đẽ đến với cả gia đình trong năm mới.
Lễ cúng ông Công ông Táo có thể bắt đầu từ tối ngày 22 tháng Chạp đến 12h ngày 23 tháng Chạp. Theo đó, giờ Ngọ ngày 23 tháng Chạp là giờ mà Táo quân đã có mặt trên Thiên đình để báo cáo với Ngọc Hoàng về những việc tốt xấu của gia chủ. Vì vậy cần hoàn thành nghi lễ tiễn ông Táo về chầu trời trước 12h ngày 23 tháng Chạp.
Thông thường, mâm cỗ cúng truyền thống bao gồm rất nhiều món, bao giờ cũng có lễ vật và các món ăn.
Lễ vật
- Mũ ông Công ba cỗ hay ba chiếc: hai mũ đàn ông và một mũ đàn bà. Mũ dành cho các ông Táo thì có hai cánh chuồn, mũ Táo bà thì không có cánh chuồn.
- Tiền vàng.
- 1 chiếc áo, 1 đôi hia bằng giấy và hình cá chép bằng giấy.
Những bộ lễ vật này thường bày bán tại các chợ rất nhiều bạn chỉ cần đến và bảo bán cho bạn bộ cúng ông Táo là đã có tất cả. Ngoài ra thường ở miền Bắc người ta còn cúng một con cá chép sống thả trong chậu nước ngụ ý "cá chép hóa rồng" nhưng tại Nam Bộ thường dùng cá chép giấy nhiều hơn.
Mâm cỗ
Tùy theo từng gia cảnh, ngoài các lễ vật chính kể trên, người ta hoặc làm lễ mặn (với xôi gà, chân giò luộc, các món nấu nấm, măng…) hay lễ chay (với trầu cau, hoa, quả, giấy vàng, giấy bạc…) để tiễn Táo Quân.
Mâm cỗ cúng ông Táo trong truyền thống bao gồm các món cơ bản như:
- 1 đĩa gạo
- 1 đĩa muối
- 5 lạng thịt vai luộc
- 1 bát canh mọc
- 1 đĩa xào thập cẩm
- 1 đĩa giò
- 1 đĩa xôi gấc
- 1 đĩa chè kho
- 1 đĩa hoa quả
- 1 ấm trà sen
- 3 chén rượu
- 1 quả bưởi
- 1 quả cau
- Lá trầu
- 1 lọ hoa đào nhỏ
- 1 lọ hoa cúc
- 1 tập giấy tiền, vàng mã.
Thời gian cúng
Theo nhiều chuyên gia phong thủy, ngày 23 tháng Chạp năm nay, gia chủ có thể cúng ông Công ông Táo vào khung giờ: 5h - 7h hoặc 9 -1 1h.
Chuyên gia lý giải: 5 - 7h sáng ngày 23 là giờ Mão - giờ Đại An.
Cúng Táo quân vào giờ này ngụ ý nhờ Táo quân mang đi những mâu thuẫn, xung đột trong gia đình, giúp gia đạo hưng vượng. Ngoài ra, tiến hành nghi lễ cúng vào giờ này còn mang tới sức khỏe tốt lành, sự bình an trong tâm trí gia chủ.
9 - 11h ngày 23 là giờ Tỵ. Đây là giờ Tốc Hỷ. Tiễn Táo quân lên chầu trời vào khung giờ này, Táo quân sẽ mau chóng đem về những chuyện may mắn vui vẻ, hứa hẹn trong năm mới cả gia đình có nhiều niềm vui và sự hóa giải kịp thời cho những xui xẻo có thể gặp phải.
Quỳnh Hoa
Theo tạp chí Sống khỏe