Bác sĩ có thể theo dõi, điều trị cho người bệnh thông qua màn hình mà không nhất thiết gặp trực tiếp, kịp thời xử lý các rắc rối về sức khỏe.
Khám chữa bệnh từ xa (telemedicine, telehealth, mhealth) xuất hiện từ nhiều năm nay. Trong giai đoạn toàn cầu ứng phó Covid-19, mô hình này càng chiếm ưu thế và được tận dụng tối đa. Nhiều bác sĩ trên thế giới theo dõi, tư vấn hướng điều trị cho bệnh nhân Covid-19 của mình thông qua màn hình.
Mô hình này đang áp dụng tại bệnh viện đại học y hà nội; bác sĩ viện nhi trung ương; trung tâm y tế quận gò vấp, tp hcm; bệnh viện pháp việt... trước đây, nước ta chỉ có một số hệ thống khám bệnh online qua video thường trực, hay lác đác những ca can thiệp y tế từ xa của bác sĩ ở bệnh viện tuyến trên đối với bệnh nhân tuyến dưới.
Hình thức khám chữa bệnh từ xa có thể áp dụng cho nhiều quy trình, từ chẩn đoán đến điều trị, dự phòng đến phục hồi. đó có thể là một bác sĩ tại canada tư vấn trực tuyến cho một bệnh nhân ở việt nam thông qua những thông tin, dữ liệu mà bệnh nhân này cung cấp. hay trường hợp các bác sĩ tại bệnh viện hà nội hội chẩn điện tâm đồ và siêu âm từ xa cho bệnh nhân mãn tính tại bệnh viện lào cai...
Thậm chí mô hình khám chữa bệnh từ xa có thể bao gồm cả sự can thiệp từ xa, ví dụ bệnh nhân vào phòng mổ, can thiệp được thực hiện thông qua một robot (phía bệnh nhân) được điều khiển từ xa bởi một bác sĩ trong phòng khám chính. tuy nhiên, can thiệp từ xa vẫn cần có sự hỗ trợ của một số bác sĩ, diều dưỡng bên cạnh bệnh nhân.
Nhu cầu chăm sóc sức khỏe từ xa đã tồn tại từ thời la mã và thời kỳ tiền hippi trong thời cổ đại. trong cuốn sách history of telemedicine, hai tác giả rashid bashshur và gary william shannon cho biết, người già và bệnh nhân thời cổ đại không thể đến đền thờ để gặp thầy Thu*c đã nhờ người truyền đạt thông tin về các triệu chứng để được chẩn đoán, hướng dẫn cách điều trị. khi điện thoại ra đời, bệnh nhân nếu không đến gặp bác sĩ được có thể gọi điện thoại để mô tả tình trạng sức khỏe của mình, đó chính là những hình thức sơ khai của khám chữa bệnh từ xa. với sự phát triển vượt bậc của công nghệ, khám chữa bệnh từ xa càng có nhiều cơ hội và nền tảng để phát triển.
Với xu thế mới "lấy bệnh nhân làm trung tâm", ở những quốc gia tiên tiến, mô hình khám chữa bệnh từ xa đã ra đời gần 40 năm qua, nhằm giảm quá tải cho bệnh viện, tránh lây lan dịch bệnh. lợi ích mà người bệnh nhận được là nhanh chóng, không phải đến bệnh viện, phòng khám, không phải xếp hàng, chờ đợi để được khám. dù ở bất cứ nơi nào đều có thể nhận được tư vấn về sức khỏe và y tế cần thiết; không mất chi phí đi lại, vận chuyển.
Hiện tại, khám chữa bệnh từ xa có thể giải quyết vấn đề tránh lây nhiễm ncov. về lâu dài, mô hình này được khuyến khích phát triển nhờ những lợi ích mà nó mang lại, cũng như mô hình dạy từ xa - học trực tuyến trong giáo dục, thương mại điện tử trong thương mại.
Vào tháng 6, bộ y tế đã phê duyệt đề án "khám, chữa bệnh từ xa" giai đoạn 2020 - 2025, hướng tới người dân được sử dụng dịch vụ y tế có chất lượng của tuyến trên ngay tại cơ sở y tế tuyến dưới. theo đề án, sẽ có 24 bệnh viện tuyến trên tham gia vào mạng lưới khám, chữa bệnh từ xa. các bệnh viện thực hiện đào tạo, chuyển giao kỹ thuật, hỗ trợ chuyên môn khám chữa bệnh từ xa...
Ở góc độ doanh nghiệp, prudential việt nam giới thiệu ứng dụng chăm sóc sức khỏe pulse by prudential đến người dùng việt nam vào tháng 5. hiện ứng dụng này cũng đã có mặt tại 11 thị trường châu á. được xây dựng dựa trên nền tảng trí tuệ nhân tạo (ai) và cập nhật dữ liệu theo thời gian thực, pulse được xem là trợ lý sức khỏe 24/7 cung cấp cho người dùng việt 3 tính năng chính, gồm: kiểm tra sức khỏe, kiểm tra triệu chứng (phát triển bởi babylon) và bác sĩ trực tuyến của mydoc. mới đây, doanh nghiệp cũng giới thiệu chương trình tư vấn sức khỏe miễn phí với bác sĩ trực tuyến.
Ông phương tiến minh, tổng giám đốc prudential việt nam nhận định covid-19 càng thúc đẩy các xu hướng công nghệ y tế mới ra đời nhằm thay đổi cách thức tiếp cận và phòng chữa bệnh. nền tảng khám chữa bệnh từ xa giúp kết nối các y bác sĩ đầu ngành với người bệnh từ khắp nơi, giúp tiết kiệm chi phí và nâng cao chất lượng y tế cộng đồng được dự báo ngày càng phát triển.
Hoàng Anh