MangYTe - Sau khi Thủ tướng ký ban hành Quyết định 588/QĐ-Ttg, Bộ trưởng Bộ Y tế đã có Quyết định số 2324/QĐ-BYT ngày 5/6/2020 ban hành kế hoạch hành động thực hiện Quyết định 588. Đến nay hầu hết các tỉnh đã và đang xây dựng và ban hành chương trình này tại địa phương.
Quyết định số 588/qđ-ttg phê duyệt "chương trình điều chỉnh mức sinh phù hợp các vùng, đối tượng đến năm 2030" đặt mục tiêu phấn đấu đến năm 2030, tăng 10% tổng tỷ suất sinh ở các tỉnh, thành phố có mức sinh thấp (bình quân mỗi phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ có dưới 2 con); giảm 10% tổng tỷ suất sinh ở các tỉnh, thành phố có mức sinh cao (bình quân mỗi phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ có trên 2,2 con); duy trì kết quả ở những tỉnh, thành phố đã đạt mức sinh thay thế (bình quân mỗi phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ có từ 2 – 2,2 con).
Một trong những giải pháp, nhiệm vụ để thực hiện mục tiêu được hoạch định trong quyết định 588 là "điều chỉnh, hoàn thiện các chính sách hỗ trợ, khuyến khích".
Cụ thể hóa các chính sách hỗ trợ, khuyến khích
Theo đó, cần rà soát, đề xuất sửa đổi các quy định không còn phù hợp với mục tiêu duy trì vững chắc mức sinh thay thế, đặc biệt là các quy định xử lý vi phạm chính sách dân số hiện hành. đề xuất ban hành quy định về việc đề cao tính tiên phong, gương mẫu của mỗi cán bộ, đảng viên trong việc sinh đủ hai con, nuôi dạy con tốt, xây dựng gia đình hạnh phúc.
Cụ thể hóa các chính sách hỗ trợ, khuyến khích phù hợp với đặc điểm mức sinh của các địa phương có mức sinh khác nhau.
![Những nhiệm vụ, hoạt động ưu tiên cần thực hiện ngay để hỗ trợ, khuyến khích người dân sinh đủ 2 con - Ảnh 1.]( "Những nhiệm vụ, hoạt động ưu tiên cần thực hiện ngay để hỗ trợ, khuyến khích người dân sinh đủ 2 con - Ảnh 1.")
Một sản phụ sinh tại Bệnh viện Từ Dũ, TP.HCM. Ảnh: BV
Cụ thể, đối với địa phương có mức sinh cao, tiếp tục áp dụng và nâng cao hiệu quả thực hiện các chính sách hỗ trợ, khuyến khích hiện hành như khuyến khích các cặp vợ chồng, gia đình, tập thể, cộng đồng không có người sinh con thứ ba trở lên; hỗ trợ người dân thực hiện dịch vụ khhgđ, bao gồm phương tiện Tr*nh th*i; bồi dưỡng, hỗ trợ người thực hiện nhiệm vụ cung cấp dịch vụ, người vận động thực hiện khhgđ,...
đối với địa phương đã đạt mức sinh thay thế và có mức sinh thấp, trước mắt cần rà soát, bãi bỏ các chính sách khuyến khích sinh ít con. từng bước ban hành, thực hiện các chính sách khuyến khích sinh đủ hai con áp dụng cho các gia đình, cộng đồng. ở những địa phương đã có mức sinh dưới mức sinh thay thế thí điểm, mở rộng thực hiện các chính sách hỗ trợ các cặp vợ chồng sinh con, nuôi dạy con; đồng thời có chính sách không khuyến khích kết hôn muộn, sinh con muộn và sinh ít con.
Bs mai trung sơn, phó vụ trưởng vụ quy mô dân số (tổng cục dân số, bộ y tế), cho biết sau khi thủ tướng chính phủ ký ban hành quyết định 588, bộ trưởng bộ y tế đã có quyết định số 2324/qđ-byt ngày 5/6/2020 ban hành kế hoạch hành động thực hiện quyết định 588. đến nay hầu hết các tỉnh đã và đang xây dựng và ban hành chương trình này tại địa phương.
![Những nhiệm vụ, hoạt động ưu tiên cần thực hiện ngay để hỗ trợ, khuyến khích người dân sinh đủ 2 con - Ảnh 2.]( "Những nhiệm vụ, hoạt động ưu tiên cần thực hiện ngay để hỗ trợ, khuyến khích người dân sinh đủ 2 con - Ảnh 2.")
BS Mai Trung Sơn, Phó Vụ trưởng Vụ Quy mô Dân số, Tổng cục Dân số thuộc Bộ Y tế. Ảnh: Chí Cường
Một số địa phương đang tiến hành khảo sát, đánh giá các yếu tố ảnh hưởng đến vùng mức sinh cao hoặc mức sinh thấp của từng địa phương để có bằng chứng khoa học đề xuất các giải pháp can thiệp đúng và trúng về việc điều chỉnh mức sinh phù hợp vùng đối tượng như hà tĩnh, yên bái...
Thực hiện quyết định 588/qđ-ttg của thủ tướng chính phủ, các tỉnh, thành phố thuộc vùng mức sinh thấp đã và đang nỗ lực xây dựng chương trình điều chỉnh mức sinh tại địa phương, trong đó chú trọng các giải pháp hỗ trợ, khuyến khích người dân sinh đủ 2 con.
"trong thời gian tới, chúng tôi tin tưởng rằng với sự vào cuộc của cấp ủy, chính quyền và nỗ lực của ngành y tế, dân số thì các giải pháp hỗ trợ, khuyến khích người dân sinh đủ 2 con sẽ từng bước đi vào cuộc sống, góp phần khắc phục tình trạng chênh lệch mức sinh giữa các vùng đối tượng" - bs mai trung sơn cho hay.
Trong đó, trong giai đoạn 2021-2025, triển khai thí điểm và mở rộng mô hình khuyến khích sinh đủ 2 con; giai đoạn 2026-2030 sẽ tổ chức đánh giá, điều chỉnh, mở rộng và nâng cao chất lượng các hoạt động; hoàn thiện chính sách, biện pháp hỗ trợ, khuyến khích sinh thêm con ở vùng mức sinh thấp.
Các nhiệm vụ, hoạt động ưu tiên cần thực hiện ngay
Ngoài việc bãi bỏ các quy định của các tổ chức, cơ quan, đơn vị, cộng đồng liên quan đến mục tiêu giảm sinh, tiêu chí giảm sinh con thứ 3 trở lên,..., cần sửa đổi, bổ sung các chính sách hỗ trợ, khuyến khích các cặp vợ chồng sinh đủ hai con trên cơ sở phân tích, đánh giá tác động của các chính sách về lao động, việc làm, nhà ở; phúc lợi xã hội; giáo dục; y tế,... đến việc sinh ít con; xây dựng, triển khai các mô hình can thiệp thích hợp.
Chính quyền địa phương nghiên cứu, ban hành các biện pháp hỗ trợ các cặp vợ chồng sinh đủ hai con. một số nội dung hỗ trợ, khuyến khích cần thí điểm như: hỗ trợ tư vấn, cung cấp dịch vụ hôn nhân và gia đình: phát triển các câu lạc bộ kết bạn trăm năm, hỗ trợ nam, nữ thanh niên kết bạn; tư vấn sức khỏe trước khi kết hôn; khuyến khích nam, nữ kết hôn trước 30 tuổi không kết hôn muộn và sớm sinh con, phụ nữ sinh con thứ hai trước 35 tuổi,...
"các nghiên cứu khoa học cho thấy, càng xa tuổi 30 thì nguy cơ khó thụ thai, sảy thai đặc biệt có con sau 35 tuổi dễ có nguy cơ dị tật, đột biến gene ở trẻ. do vậy, cần khuyến khích phụ nữ kết hôn trước 30 và sinh con thứ hai sau 35 là tốt nhất cho bà mẹ và trẻ em, cho gia đình và tương lai đất nước. tuy vậy, đây là nội dung mang tính khuyến khích chứ không mang tính bắt buộc, vì theo quy định của luật pháp việt nam, việc kết hôn do nam nữ tự nguyện quyết định, cấm cưỡng ép kết hôn".
BS Mai Trung Sơn
Xây dựng môi trường, cộng đồng phù hợp với các gia đình nuôi con nhỏ. Thí điểm, nhân rộng các dịch vụ thân thiện với người lao động như đưa, đón trẻ, trông trẻ, ngân hàng sữa mẹ, bác sỹ gia đình... Chú trọng quy hoạch, xây dựng các điểm trông, giữ trẻ, nhà mẫu giáo phù hợp với điều kiện của bà mẹ, nhất là các khu kinh tế, khu công nghiệp, khu đô thị.
Hỗ trợ phụ nữ khi mang thai, sinh con và sinh đủ hai con bằng các biện pháp tư vấn, chăm sóc sức khỏe bà mẹ và trẻ em bao gồm sàng lọc vô sinh, sàng lọc trước sinh và sau sinh, phòng chống suy dinh dưỡng; tạo điều kiện trở lại nơi làm việc cho phụ nữ sau khi sinh con; giảm thuế thu nhập cá nhân; miễn giảm các khoản đóng góp công ích theo hộ gia đình;...
Hỗ trợ, khuyến khích các cặp vợ chồng sinh đủ hai con mua nhà ở xã hội, thuê nhà ở; ưu tiên vào các trường công lập, hỗ trợ chi phí giáo dục trẻ em; xây dựng mô hình quản lý, phát triển kinh tế gia đinh; từng bước thí điểm các biện pháp tăng trách nhiệm đóng góp xã hội, cộng đồng đối với những trường hợp cá nhân không muốn kết hôn hoặc kết hôn quá muộn.
Nhận định về nội dung "từng bước thí điểm các biện pháp tăng trách nhiệm đóng góp xã hội, cộng đồng đối với những trường hợp cá nhân không muốn kết hôn hoặc kết hôn quá muộn" liệu có khả thi trong bối cảnh xã hội nước ta hiện nay, BS Mai Trung Sơn cho rằng đây là nội dung thí điểm cho một số trường hợp cụ thể (tất nhiên không phải tất cả các đối tượng), địa bàn cụ thể, mức đóng góp, cách thức đóng góp. Sau khi triển khai thí điểm sẽ có đánh giá, sơ kết, tổng kết để xem xét tính khả thi trong bối cảnh xã hội nước ta trong thời gian tới.
Q.An