Một tin vui đã đến với người dân Việt Nam vào ngày 3/3/2020 Viện Công nghệ sinh học thuộc Viện Hàn Lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam (Viện hàn lâm) đã công bố nghiên cứu chế tạo thành công bộ KIT chẩn đoán Virus COVID-19. Đây là cơ sở khoa học để Việt Nam có thể nghiên cứu phát triển vắc xin sau này.
Bộ Kit chẩn đoán virus COVID-19 đã được thử nghiệm tại Viện Công nghệ Sinh học. Chiều ngày 2/3/2020 bộ Kit được ngoại kiểm, đánh giá về độ nhạy và độ đặc hiệu bởi Viện Y học dự phòng quân đội, Bộ Quốc phòng. Kết quả ngoại kiểm cho thấy, bộ Kit chẩn đoán virus COVID-19 của Viện Công nghệ sinh học có độ nhạy và độ đặc hiệu tương đương với bộ Kit realtime RT-PCR của Tổ chức y tế thế giới, với độ đặc hiệu đạt 100%, độ nhạy đạt 2 copies/phản ứng với thời gian của quy trình chẩn đoán là 80 phút từ khi nhận mẫu RNA của bệnh nhân.
PGS.TS Chu Hoàng Hà- Viện trưởng Viện Công nghệ Sinh học chia sẻ, với diễn biến phức tạp của dịch bệnh do virus COVID-19, ngay từ khi dịch khởi phát, Viện Hàn lâm đã đề nghị các nhà khoa học tập trung nghiên cứu về dịch bệnh này. Với sự chỉ đạo của Lãnh đạo Viện Hàn lâm, Lãnh đạo Viện Công nghệ sinh học, nhóm nghiên cứu của Viện Công nghệ sinh học, đứng đầu là PGS.TS Đồng Văn Quyền và PGS.TS Đinh Duy Kháng đã bắt tay ngay vào nghiên cứu và đã chế tạo thành công bộ KIT chẩn đoán Virus COVID-19.
“Hiện nhiệm vụ ‘‘Giải trình tự hệ gen của Virus COVID-19 gây bệnh trên các bệnh nhân người Việt Nam’’ đang được Viện Công nghệ sinh học khẩn trương triển khai thực hiện. Kết quả về bộ gen Virus COVID-19 sẽ được thông báo chi tiết khi hoàn thành”, PGS.TS Chu Hoàng Hà cho biết.
|
| Nhóm các Nhà khoa thảo luận trong quá trình nghiên cứu |
Dựa trên nền tảng kiến thức về sinh học phân tử và vi rút học, các chuyên gia của Viện Công nghệ sinh học đã kết nối với các đồng nghiệp trong và ngoài nước để khai thác triệt để các thông tin về trình tự hệ gen của virus COVID-19, các kỹ thuật chẩn đoán COVID-19 để gấp rút nhân dòng và giải mã các gen và vùng gen quan trọng của COVID-19 phân lập ở Việt Nam làm cơ sở cho việc phát triển Kit chẩn đoán COVID-19 tại Viện Công nghệ sinh học.
PGS.TS Đồng Văn Quyền- Phó Viện Trưởng Viện Công nghệ Sinh học cho biết - Kit chẩn đoán COVID-19 được phát triển dựa trên công nghệ Realtime RT-PCR trên cơ sở các bộ mồi và mẫu dò được thiết kế và chỉnh lý dựa trên các gen và vùng gen quan trọng của COVID-19 được phân lập tại Việt Nam mà nhóm nghiên cứu đã giải trình tự.
Vật liệu được sử dụng để phát triển bộ Kit chẩn đoán là mẫu RNA đã được tách chiết từ virus COVID-19 gây bệnh cho bệnh nhân Việt Nam do Viện Vệ sinh Dịch tễ Trung ương cung cấp, các gen cũng như các vùng gen được nhân dòng từ RNA của virus COVID-19 để làm mẫu chuẩn cho việc nghiên cứu và cung cấp các trình tự cho việc thiết kế các bộ mồi và mẫu dò; các mẫu RNA của một virus gây bệnh đường hô hấp ở người do bệnh viện Trung ương quân đội 108 và Viện Y tế dự phòng quân đội cung cấp.
Các hóa chất được sử dụng trong bộ Kit bao gồm các sinh phẩm dùng cho việc nhân gen, kiểm tra gen, các Master Mix, các bộ mồi và mẫu dò để chế tạo Kit. Các thiết bị chính được sử dụng trong nghiên cứu bao gồm tủ cấy vô trùng, máy li tâm lạnh, máy nhân gen (PCR), bộ điện di DNA, máy soi chụp gel, máy quang phổ NanoDrop, tủ lạnh sâu -80oC, tủ lạnh thường, máy Real-time PCR...
Trong quá trình nghiên cứu, các nhà khoa học đã nhận được hợp tác với các đơn vị trong nước như Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương, Viện Y học dự phòng quân đội, kết nối với các Trung tâm Quốc tế như CDC Trung Quốc, CDC USA, CDC Nhật Bản, WHO…để thực hiện thành công nghiên cứu trên.
“Chúng tôi mong muốn với kết quả nghiên cứu này Viện sẽ sớm có những hợp tác cụ thể với các tổ chức, doanh nghiệp sản xuất đặc biệt là các đơn vị của Bộ Y tế nhằm sớm sản xuất bộ KIT này và đưa vào ứng dụng trong chẩn đoán trước bối cảnh bệnh dịch COVID-19 đang có diễn biến phức tạp”. PGS.TS Đồng Văn Quyền cho biết.
Cũng theo PGS.TS Đồng Văn Quyền- chúng ta hoàn toàn có thể làm chủ về công nghệ và sản xuất bộ KIT COVID-19 và đáp ứng tốt nhu cầu trong nước vấn đề là Nhà nước và các ban, ngành liên quan cần hỗ trợ Viện cũng như đơn vị sản xuất để có đủ nguyên vật liệu, hóa chất cho sản xuất.
|
| Các nhà khoa học nghiên cứu bộ KIT trong phòng thí nghiệm |
Kết quả nghiên cứu đã khẳng định Viện Công nghệ sinh học đã làm chủ công nghệ hiện đại và hoàn toàn chủ động trong việc tạo bộ Kit realtime RT-PCR dùng để chẩn đoán virus COVID-19 tại Việt Nam, không phụ thuộc vào việc nhập ngoại các bộ Kit. Trong thời gian tới, Viện sẽ phối hợp với Viện Y học dự phòng quân đội sản xuất số lượng nhiều phục vụ yêu cầu xét nghiệm quy mô lớn.
Viện Công nghệ Sinh học hiện đã sẵn sàng phối hợp với các cơ quan chức năng khác để triển khai ứng dụng KIT chẩn đoán Virút COVID -19 góp phần đẩy lùi dịch bệnh. Viện hàn lâm sẽ báo cáo bộ Y tế về kết quả này và chỉ đạo Viện Công nghệ Sinh học trong việc sản xuất số lượng lớn các KIT chẩn đoán, quy trình sử dụng KIT hoặc tham gia xét nghiệm khi có yêu cầu.
Thu Hường