Viện Kiểm sát nhân dân (VKSND) Tối cao vừa hoàn tất cáo trạng số 134/CTr-VKSTC-V3 truy tố bị can Phan Văn Anh Vũ (SN 1975, Chủ tịch HĐQT Công ty cổ phần xây dựng Bắc Nam 79) cùng 25 bị can khác trong vụ án gây thiệt hại cho Ngân hàng thương mại cổ phần Đông Á (DAB) hơn 3.600 tỷ đồng.
Ba nhóm tội danh
VKSND Tối cao đã truy tố hai bị can Trần Phương Bình (SN 1959, nguyên Tổng Giám đốc, Phó Chủ tịch HĐQT, Chủ tịch Hội đồng tín dụng DAB) và Nguyễn Thị Kim Xuyến (SN 1958, nguyên Phó tổng Giám đốc, thành viên HĐQT DAB) về tội “Lạm dụng chức vụ, quyền hạn chiếm đoạt tài sản” theo quy định tại Điều 355 - BLHS năm 2015 và tội “Cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng” theo quy định tại Điều 165 - BLHS năm 1999.
Hai bị can Phan Văn Anh Vũ và Phạm Văn Phước (SN 1962, nguyên Giám đốc Công ty cổ phần lương thực Nam Định) bị truy tố về tội “Lạm dụng chức vụ, quyền hạn chiếm đoạt tài sản” theo quy định tại Điều 355 - BLHS năm 2015.
Ba bị can Nguyễn Thị Cúc (SN 1960, nguyên Trưởng ban Kiểm soát DAB), Nguyễn Vinh Sơn (SN 1959) và Phan Thị Tố Loan (SN 1970), cùng là thành viên chuyên trách Ban Kiểm soát DAB bị truy tố về tội “Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng” theo quy định tại Điều 285 - BLHS năm 1999.
19 bị can còn lại bị VKSND Tối cao truy tố về cùng tội “Cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng” theo quy định tại Điều 165 - BLHS năm 1999.
Theo cáo trạng, với vai trò là Tổng Giám đốc, Phó Chủ tịch HĐQT và Chủ tịch Hội đồng Tín dụng DAB, Trần Phương Bình đã chỉ đạo các bị can khác thực hiện hành vi phạm tội lạm dụng chức vụ, quyền hạn chiếm đoạt 2.057.296.898.223 đồng, cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế, gây 1.551.419.039.173 đồng, tổng cộng gây cho DAB 3.608.715.937.396 đồng, là nguyên nhân chính dẫn đến thực trạng DAB tại thời điểm ngày 31/12/2015: Lỗ lũy kế 31.076 tỷ đồng, vốn chủ sở hữu âm 25.451 tỷ đồng và tổng tài sản thực chỉ còn 47.011 tỷ đồng.
Phan Văn Anh Vũ cùng Trần Phương Bình và các đồng phạm đã gây thiệt hại cho DAB hơn 3.600 tỷ đồng.
VKSND Tối cao xác định, trách nhiệm của các bị can trong việc gây thiệt hại cho DAB hơn 3.600 tỷ đồng liên quan đến 3 nhóm hành vi. Cụ thể, trong nhóm hành vi lạm dụng chức vụ, quyền hạn chiếm đoạt tài sản của DAB, VKS cho rằng, hai bị can Trần Phương Bình và Nguyễn Thị Kim Xuyến đã lạm dụng chức vụ, quyền hạn chiếm đoạt của DAB 1.160.582.877.084 đồng trong việc mua 74.279.056 cổ phần DAB từ năm 2007 đến năm 2014. Để có tiền mua cổ phần DAB, Trần Phương Bình chỉ đạo Nguyễn Thị Kim Xuyến và các bị can thực hiện 9 hành vi phạm tội trong việc lập phiếu thu tiền khống đứng tên Trần Phương Bình và người thân mua cổ phần DAB. Để bù đắp số tiền thu khống, Bình chỉ đạo Xuyến và các bị can thực hiện các hành vi trái pháp luật bằng cách: Xuất quỹ bán vàng, lập hồ sơ cho vay khống để tất toán tiền mua cổ phần.
Trong nhóm hành vi cố ý làm trái, Trần Phương Bình và đồng phạm bị truy cứu trách nhiệm hình sự về hành vi cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây thiệt hại cho DAB các khoản tiền: 467.892.636.000 đồng (trong việc chi lãi ngoài để huy động vốn), 384.849.093.796 đồng (trong việc kinh doanh ngoại hối), 611.676.150.190 đồng (trong việc kinh doanh vàng tài khoản),...
Đối với nhóm hành vi thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng của 3 bị can: Cúc, Loan, Sơn (thuộc Ban Kiểm soát DAB), VKS nhận định, trong thời gian làm nhiệm vụ tại Ban Kiểm soát DAB, 3 bị can này đã thiếu trách nhiệm trong việc thực hiện nhiệm vụ theo quy định của pháp luật, để cho Trần Phương Bình, Nguyễn Thị Kim Xuyến và các bị can đồng phạm lạm dụng chức vụ quyền hạn chiếm đoạt tài sản, cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế, gây hậu quả thiệt hại cho DAB hơn 3.600 tỷ đồng.
Cũng thuộc nhóm hành vi lạm dụng chức vụ, quyền hạn chiếm đoạt tài sản, Phan Văn Anh Vũ bị cáo buộc đã lạm dụng chức vụ quyền hạn chiếm đoạt 203.195.616.438 đồng và Trần Phương Bình chiếm đoạt 294.636.844.000 đồng của DAB. Cụ thể, năm 2013, DAB bị thua lỗ kéo dài, thiếu hụt số lượng lớn tiền, vàng trong kho quỹ, Trần Phương Bình có chủ trương tăng vốn điều lệ DAB từ 5.000 tỷ đồng lên 6.000 tỷ đồng để thu hút vốn đầu tư, mong muốn doanh nghiệp có tiềm lực về tài chính, quan hệ đầu tư vào DAB để có tiền xử lý khó khăn tại DAB và để nâng cao thương hiệu, vị thế của DAB.
Do quen biết nhau từ trước, Bình và Vũ bàn bạc và thống nhất: Vũ mua 60.000.000 cổ phần DAB với giá 600 tỷ đồng khi DAB tăng vốn điều lệ lên 6.000 tỷ đồng vào năm 2014, mục đích để Vũ trở thành cổ đông lớn, có quyền chi phối tại DAB. Nguồn tiền mua cổ phần DAB gồm: Phan Văn Anh Vũ thế chấp 220 lô đất tại TP. Đà Nẵng vay 400 tỷ đồng của DAB. Đối với 200 tỷ đồng còn lại, Trần Phương Bình chỉ đạo nhân viên DAB xuất quỹ cho Phan Văn Anh Vũ và Vũ ký khống chứng từ nộp 200 tỷ vào DAB để Vũ có được 200 tỷ đồng tham gia mua cổ phần của DAB.
Sau này, việc tăng vốn điều lệ lên 6.000 tỷ đồng không thành công, ngày 8/4/2014, Trần Phương Bình chỉ đạo DAB chuyển trả 600 tỷ đồng và hơn 9,5 tỷ đồng tiền lãi của 600 tỷ đồng vào tài khoản của Công ty cổ phần xây dựng Bắc Nam 79. Như vậy, Phan Văn Anh Vũ chỉ nộp 400 tỷ đồng nhưng lại nhận 600 tỷ đồng và hơn 9,5 tỷ đồng tiền lãi, tức là đã chiếm đoạt của DAB 200 tỷ đồng gốc do ký chứng từ nộp khống mà có và gần 3,2 tỷ đồng tiền lãi của số tiền khống này.
Thế Vinh