MangYTe – Hướng dẫn sàng lọc tiêm chủng được Bộ Y tế ban hành mới nhất đã chính thức bỏ việc đo huyết áp với phần lớn người tiêm chủng. Các chuyên gia cũng cho rằng, việc bỏ đo huyết áp là điều cần thiết và các đối tượng sau cần sàng lọc kĩ trước khi tiêm.
Theo quyết định 4355 của bộ y tế về việc ban hành hướng dẫn tạm thời sàng lọc trước tiêm chủng vaccine covid-19 có hiệu lực từ ngày 10/9, việc đo huyết áp thay vì áp dụng tất cả người tiêm mà chỉ áp dụng một số trường hợp nhất định. theo đó có 3 trường hợp cần thực hiện đo huyết áp trước khi tiêm là: người trên 65 tuổi; có tiền sử tăng huyết áp, huyết áp thấp hoặc có bệnh lý nền liên quan đến tim mạch.
Quy trình mới bao gồm hỏi tiền sử bệnh và đánh giá lâm sàng (đo thân nhiệt, đo huyết áp các trường hợp cần thiết, đo mạch và đếm nhịp thở ở người có tiền sử suy tim hoặc phát hiện bất thường như đau ngực, khó thở; quan sát toàn trạng người tiêm và chỉ định tiêm chủng/chuyển cơ sở tiêm chủng có năng lực cấp cứu phản vệ).
Phần lớn người đi tiêm vaccine COVID-19 sẽ được bỏ đo huyết áp
Liên quan vấn đề này, bs trương hữu khanh - chuyên gia dịch tễ, cố vấn chuyên môn khoa nhiễm - thần kinh, bệnh viện nhi đồng 1 (tp.hcm) cho rằng, việc bỏ đo huyết áp khi tiêm vaccine với phần lớn người tiêm là điều tất yếu. đa phần người đi tiêm, huyết áp tăng cao hơn vì lo lắng, hồi hộp. trước đây, huyết áp không đạt sẽ không đủ tiêu chuẩn để tiêm và phải hoãn tiêm. nhiều người đo đi đo lại nhiều lần mất rất nhiều thời gian.
Huyết áp tăng khi tiêm chủng phần nhiều do tâm lý chứ không ảnh hưởng đến kết quả tiêm. hơn nữa, người huyết áp cao cần tiêm vaccine vì nếu không may mắc bệnh sẽ trở nặng rất nhanh, tỷ lệ Tu vong cao. "với những người có tiền sử bị huyết áp cao hoặc khi đi khám sàng lọc mới biết mình huyết áp cao thì sau khi tiêm vaccine cần thường xuyên kiểm tra huyết áp, đo huyết áp mỗi 4 – 6 giờ trong 24 giờ sau tiêm. nếu có bất cứ dấu hiệu bất thường cần báo cơ sở y tế" – bs khanh khuyến cáo.
Theo TS. Phạm Quang Thái - Trưởng Văn phòng tiêm chủng phía Bắc, Viện Vệ sinh dịch tễ T.Ư, thuật ngữ "tăng huyết áp áo choàng trắng" được nhắc đến nhiều ở người đi tiêm chủng trong thời gian qua. Hội chứng này được biết đến như là một tình trạng tăng huyết áp giả do người bệnh thấy lo lắng, căng thẳng. khi về nhà, huyết áp lại bình thường.
Mọi nguyên nhân tác động làm ảnh hưởng tới 4 yếu tố quyết định huyết áp (sức bóp của tim, tính đàn hồi của mạch máu, thể tích máu và độ nhớt của máu) đều làm thay đổi huyết áp. Đặc biệt khi mọi người stress, lo lắng quá mức, nhịp tim nhanh khiến mạch máu co thắt lại và hậu quả làm cho huyết áp tăng.
Việc đo huyết áp khi tiêm vaccine covid-19 về cơ bản có thể bỏ nhưng vẫn cần lưu tâm một số đối tượng. để đảm bảo an toàn nhất, người cao tuổi hoặc có có tiền sử bị huyếp áp cao vẫn cần được kiểm tra huyết áp trước khi tiêm.
6 đối tượng Bộ Y tế yêu cầu cần khám sàng lọc kỹ lưỡng và thận trọng tiêm vaccine COVID-19 gồm:
+ Những người có tiền sử dị ứng với các dị nguyên khác
+ Người có bệnh nền, bệnh mãn tính;
+ Người mất tri giác, mất năng lực hành vi;
+ Người có tiền sử giảm tiểu cầu hoặc rối loạn đông máu;
+ Phụ nữ mang thai trên 13 tuần;
+ Người phát hiện bất thường dấu hiệu sống: Nhiệt độ <35,5oC và >37,5oC; Mạch: < 60 lần/phút hoặc > 100 lần/phút; huyết áp tối thiểu < 60 mmHg hoặc > 90 mmHg và/hoặc huyết áp tối đa < 90 mmHg hoặc > 140 mmHg hoặc cao hơn 30 mmHg so với huyết áp hàng ngày (ở người có tăng huyết áp đang điều trị và có hồ sơ y tế); nhịp thở > 25 lần/phút.
Đối tượng trì hoãn tiêm là người có tiền sử đã mắc COVID-19 trong vòng 6 tháng, đang mắc bệnh cấp tính, phụ nữ mang thai dưới 3 tuần.
H.My