Tỷ lệ trẻ em thừa cân, béo phì tăng gấp 2,2 lần, từ 8,5% năm 2010 lên thành 19,0% năm 2020, theo kết quả Tổng điều tra Dinh dưỡng toàn quốc 2019 – 2020 của Viện dinh dưỡng quốc gia.
Thực trạng báo động, hệ luỵ nặng nề
Trẻ em thừa cân, béo phì tại việt nam tăng nhanh báo động trong 10 năm qua, đặc biệt tại thành thị. theo thống kê của bộ y tế, riêng năm 2020, tỷ lệ thừa cân béo phì khu vực thành thị đã chạm ngưỡng 26,8%, nông thôn là 18,3% và miền núi là 6,9%. trước đó, viện dinh dưỡng quốc gia cũng đã công bố tỷ lệ béo phì ở trẻ em nội thành tại tphcm đã vượt 50%, tại hà nội vượt 41%.
Theo who, béo phì ở trẻ em là một trong những gánh nặng sức khỏe cộng đồng nghiêm trọng nhất của thế kỷ 21. "hậu quả của thừa cân, béo phì thường khó nhận biết ngay, nhưng không thể xem nhẹ. khi trẻ béo phì chẳng may mắc những bệnh lý như tiêu chảy, viêm phổi,... bệnh thường có xu hướng tiến triển nặng hơn, thời gian điều trị kéo dài" - theo ts.bs. lưu thị mỹ thục - trưởng khoa dinh dưỡng - lâm sàng, bệnh viện nhi trung ương.
![Tỷ lệ trẻ Việt Nam thừa cân, béo phì tăng hơn gấp đôi chỉ trong 10 năm - Ảnh 1.]( "Tỷ lệ trẻ Việt Nam thừa cân, béo phì tăng hơn gấp đôi chỉ trong 10 năm - Ảnh 1.")
Tình trạng thừa cân kéo dài sẽ gây rối loạn chức năng trong cơ thể diễn tiến thành bệnh. bệnh tiến triển âm thầm trong một quãng thời gian dài khiến việc điều trị, phục hồi sẽ vô cùng khó khăn và tốn kém. theo chuyên gia, thừa cân, béo phì cũng có thể ảnh hưởng đến sự phát triển chiều cao, việc dậy thì của trẻ, đồng thời để lại nhiều nguy cơ mắc bệnh khi trưởng thành.
Béo phì khi nhỏ có liên quan mật thiết đến béo phì ở tuổi trưởng thành. "chỉ cần trẻ có dấu hiệu tăng cân quá nhanh (chưa được gọi là béo phì) thì đã có nguy cơ béo phì khi trưởng thành. đối với trẻ béo phì, tỉ lệ này còn cao hơn, kèm theo đó là các bệnh lý như tim mạch, huyết áp, tiểu đường và nhiều bệnh mãn tính khác" – bs. mỹ thục cho biết thêm.
Về mặt tâm lý, từ 8 tuổi trở lên, khi đã bắt đầu nhận thức về hình thể, trẻ thừa cân dễ tự ti và gặp khó khăn trong việc giao tiếp. nhiều chuyên gia cảnh báo, trẻ béo phì tiềm ẩn nguy cơ trầm cảm cao.
Chủ quan vì không thấy hậu quả "nhãn tiền"
Mặc dù hiện nay, nhiều phụ huynh nhận thức được thừa cân béo phì là không tốt nhưng vẫn còn chủ quan và rất ít khi chủ động kiểm tra cân nặng của trẻ định kỳ. theo điều tra của viện dinh dưỡng, có đến 53% các vị phụ huynh không biết con mình bị thừa cân, hoặc đánh giá thấp hơn một mức so với thực tế. "phụ huynh thường chỉ đưa con đến khám vì trẻ đau chân, đau xương, hay lo lắng về chiều cao. đến khi thăm khám thì bác sĩ mới ghi nhận trẻ bị thừa cân, béo phì" – bs. mỹ thục cho biết.
Có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng tăng cân thiếu kiểm soát ở trẻ. Trong đó, việc cung cấp dinh dưỡng quá mức chính là nguyên nhân mấu chốt. Nhiều gia đình Việt vẫn quan niệm "nuôi con bằng mắt", trẻ phải tròn trịa, đầy đặn thì mới "đạt chuẩn."
Theo bs. mỹ thục, khi xã hội phát triển, cha mẹ mong muốn con có dinh dưỡng tốt để phát triển não bộ, chiều cao nhưng lại cung cấp thiếu cân đối, thường có xu hướng cho trẻ ăn nhiều hơn nhu cầu cần thiết. ngoài ra, việc lười vận động, ít ăn cùng gia đình, nạp quá mức thức ăn nhanh, nước ngọt công nghiệp,... cũng là những nguyên nhân gia tăng tỷ lệ thừa cân, béo phì ở trẻ nhỏ.
![Tỷ lệ trẻ Việt Nam thừa cân, béo phì tăng hơn gấp đôi chỉ trong 10 năm - Ảnh 2.]( "Tỷ lệ trẻ Việt Nam thừa cân, béo phì tăng hơn gấp đôi chỉ trong 10 năm - Ảnh 2.")
Các chuyên gia khuyến nghị, để giúp trẻ phát triển cân đối, phụ huynh cần theo dõi tiến trình phát triển của con thông qua biểu đồ tăng trưởng, tham chiếu các thước đo để nhận biết ngay nếu con vượt ngưỡng cân nặng và tuyệt đối không thờ ơ trước dấu hiệu thừa cân.
Hậu quả trẻ béo phì thường không đến ngay. do đó, nhiều cha mẹ xem nhẹ tình trạng thừa cân, thậm chí còn có tâm lý chủ quan trẻ sẽ cân đối trở lại khi dậy thì. cha mẹ cần phải dự phòng thừa cân, béo phì cho trẻ ngày từ sớm để giúp con phát triển cân đối, toàn diện và tránh được những hệ lụy sức khỏe khi trưởng thành.