Dẫn câu nói “Chén cơm cho người nghèo lúc khốn khó quý hơn ngàn lần những luận bàn cao siêu”, và “một miếng khi đói bằng một gói khi no”, Bộ trưởng Bộ KH-ĐT cho rằng, gói hỗ trợ cho người nghèo, người yếu thế, người lao động… chịu ảnh hưởng bởi dịch COVID-19 có ý nghĩa vô cùng lớn trong việc bảo đảm an sinh, góp phần giữ vững ổn định xã hội.
Bộ trưởng Bộ KH-ĐT Nguyễn Chí Dũng vừa ký báo cáo của Chính phủ gửi Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến đối với các chính sách hỗ trợ người dân gặp khó khăn do đại dịch COVID-19, báo cáo những vấn đề vượt thẩm quyền để Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến, tổ chức thực hiện.
Bộ trưởng Bộ KH-ĐT cho biết, bối cảnh lúc này, an sinh xã hội là vấn đề cấp bách nhất với người dân, tuy nhiên còn những vấn đề khác phải tính đến, như chủ động xây dựng kịch bản phát triển quốc gia đón đầu sự phục hồi nền kinh tế sau đại dịch.
Bộ trưởng Dũng cho rằng, cần một tư duy mới, cách tiếp cận mới theo hướng tích cực qua đại dịch COVID-19. Trong bối cảnh kinh tế toàn cầu suy thoái, sản xuất kinh doanh đình trệ, lao động mất việc làm, chuỗi cung ứng, mạng sản xuất bị đứt gãy, các cấu trúc kinh tế (sản xuất, thương mại, đầu tư…) và trật tự thế giới sẽ có sự điều chỉnh và thay đổi sâu sắc.
“Đây cũng là cơ hội đẩy nhanh quá trình cơ cấu lại nền kinh tế đang thực hiện lâu nay, bổ sung các ngành nghề, chuỗi cung ứng mới để tăng cường năng lực chống chịu của nền kinh tế trước các cú sốc về dịch bệnh toàn cầu; hoàn thiện thể chế, cơ chế phối hợp toàn cầu và khu vực trong xử lý các cú sốc kiểu COVID-19”, ông Dũng cho biết.
Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng cũng nhấn mạnh, đây sẽ là cơ hội cho Việt Nam nắm lấy để có các quyết sách đúng đắn và kịp thời. Theo đó, phải đẩy nhanh việc cải cách, cơ cấu lại các ngành, lĩnh vực và toàn bộ nền kinh tế, đẩy mạnh đầu tư hạ tầng, nâng cao sức cạnh tranh… nhằm đủ sức tham gia ngay các trật tự mới, cấu trúc mới sau khi hết dịch (dự kiến sẽ diễn ra rất nhanh).
Bộ Kế hoạch và Đầu tư cho rằng, trước tình hình diễn biến và ảnh hưởng của dịch COVID-19, các quốc gia trên thế giới có cùng hành động là: ưu tiên cao nhất cho ngăn chặn và dập dịch sớm nhất có thể; triển khai tất cả các biện pháp để giảm thiểu tối đa tác động của dịch; các quốc gia sử dụng tất cả các biện pháp, từ nới lỏng tiền tệ, tài khóa, tăng chi tiêu chính phủ, tới quản lý hành chính...
Theo đó, dự thảo Nghị quyết hỗ trợ người dân được xây dựng trên cơ sở 6 quan điểm của Chính phủ Việt Nam là: xây dựng và tổ chức thực hiện ngay các chính sách; kịp thời hỗ trợ cuộc sống người lao động, người dân bị ảnh hưởng của dịch COVID-19; tiêu chí, cách làm phải đơn giản, dễ hiểu, dễ triển khai và quản lý, giám sát; đồng thời, tăng cường phân cấp cho địa phương trong tổ chức thực hiện; đẩy mạnh ứng dụng khoa học công nghệ và nền tảng số.
Bộ Kế hoạch và Đầu tư cũng chỉ ra, các mục tiêu các chính sách cần bao trùm và nhân văn như: Thể hiện sự quan tâm của Đảng và Nhà nước tới các đối tượng thuộc nhóm yếu thế trong xã hội nhằm giảm bớt khó khăn trong cuộc sống gồm 4 đối tượng: người có công với cách mạng đang hưởng trợ cấp ưu đãi hàng tháng, đối tượng bảo trợ xã hội đang hưởng trợ cấp xã hội hàng tháng, hộ nghèo, hộ cận nghèo.
Theo rà soát của Bộ Kế hoạch và Đầu tư, các chính sách hỗ trợ phòng, chống, giảm thiểu ảnh hưởng của dịch COVID-19 hiện nay chưa có chính sách nào của Nhà nước hỗ trợ thêm cho các đối tượng thuộc nhóm yếu thế, người khuyết tật.
Lãnh đạo Bộ Kế hoạch và Đầu tư cũng cho rằng, cần tăng cường khả năng tiếp cận nguồn tín dụng (như tín dụng từ các ngân hàng chính sách, gói tín dụng ưu đãi) và khuyến khích người sử dụng lao động chi trả đủ lương theo đúng quy định cho người lao động có hợp đồng ký kết nhưng bị ngừng việc. Việc này giúp doanh nghiệp duy trì lực lượng lao động, sẵn sàng hoạt động bình thường trở lại khi dịch kết thúc, giảm chi phí tuyển dụng, đào tạo lại lao động.
Đối với trường hợp người sử dụng lao động không có khả năng trả lương, cần khuyến khích họ cam kết hoặc thỏa thuận với người lao động tạm ngừng, tạm hoãn hợp đồng và không hưởng lương, không đuổi việc người lao động. Nhà nước hỗ trợ một phần chi phí cuộc sống cho người lao động, khi có điều kiện, người lao động có thể quay trở lại làm việc ngay.
Ngoài ra, cần hỗ trợ hộ kinh doanh và người lao động phi chính thức có hoàn cảnh khó khăn, bị ảnh hưởng bởi dịch COVID-19 và tác động của các biện pháp cách ly, hạn chế đi lại, để bảo đảm an sinh cuộc sống; đồng thời, góp phần duy trì tổng cung và tổng cầu cho nền kinh tế.
Theo Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng, việc ban hành và tổ chức thực hiện chính sách hỗ trợ cần phải được triển khai ngay vì đời sống người dân và người lao động đang rất khó khăn, cũng cần tính độ trễ của việc ban hành và tổ chức thực hiện các quy định, nhằm bảo đảm tính kịp thời, hiệu quả của chính sách.
Dẫn câu nói “Chén cơm cho người nghèo lúc khốn khó quý hơn ngàn lần những luận bàn cao siêu”, và “một miếng khi đói bằng một gói khi no”, Bộ trưởng cho rằng, gói hỗ trợ cho người nghèo, người yếu thế, người lao động… chịu ảnh hưởng bởi dịch COVID-19 có ý nghĩa vô cùng lớn trong việc bảo đảm an sinh, góp phần giữ vững ổn định xã hội, đồng thời thể hiện cam kết một “Chính phủ hành động” như phương châm nêu tại Nghị quyết 01/NQ-CP ngày 1.1.2020 của Chính phủ.
Lam Thanh