Bệnh viêm gan siêu vi A là một bệnh nhiễm trùng nguy hiểm ở gan do virus viêm gan A gây ra. Bệnh có thể diễn tiến từ nhẹ đến nặng, từ vài tuần đến vài tháng. Khác với bệnh viêm gan siêu B và C lây truyền qua đường máu, quan hệ T*nh d*c không an toàn và mẹ truyền sang con, bệnh viêm gan siêu vi A lây truyền từ người này sang người khác do ăn uống thức ăn, nguồn nước, tiếp xúc với các đồ vật có nhiễm phân của người bệnh dù là với lượng rất nhỏ.
Người bệnh viêm gan A nhập viện điều trị chiếm khoảng 20%, nghĩa là cứ độ 5 người bệnh thì có 1 người nhập viện. Số Tu vong do bệnh viêm gan siêu vi A chiếm từ 3 đến 5 người trong 1000 ca bệnh. Người bệnh viêm gan A có thể truyền bệnh dễ dàng cho những người trong gia đình. Bệnh có thể ngừa được bằng cách tiêm vắc xin phòng bệnh viêm gan siêu vi A.
1. Những đối tượng nên tiêm ngừa bệnh này
Tất cả trẻ em trên 1 tuổi.
Người có bệnh gan mạn tính.
Bệnh nhân được điều trị với yếu tố đông máu.
Người làm việc liên quan đến vắc xin viêm gan A trong các phòng thí nghiệm.
Trẻ em, trẻ vị thành niên sống trong vùng có dịch viêm gan A.
2. Phòng ngừa bệnh
Để phòng ngừa bệnh cần tiêm 2 liều vắc xin, cách nhau ít nhất 6 tháng và có thể tiêm cùng lúc với các vắc xin khác.
- Đối với trẻ em, liều đầu tiên tiêm lúc 12-23 tháng tuổi (nếu có nhu cầu, còn theo lịch tiêm chủng quốc gia thời gian cần tiêm vắc xin viêm gan A là từ 24 tháng tuổi trở lên). Trẻ chưa được tiêm lúc dưới 2 tuổi có thể tiêm sau đó.
- Đối với những người khác, có thể tiêm bất cứ khi nào nếu có nguy cơ nhiễm viêm gan A.
3. Những đối tượng nào không nên tiêm ngừa vắc xin viêm gan siêu vi A hoặc hoãn tiêm
Người có phản ứng dị ứng nặng với mũi tiêm vắc xin viêm gan siêu vi A lần đầu
Người có phản ứng dị ứng nặng với bất kỳ thành phần nào của vắc xin. Tất cả vắc xin viêm gan A có chứa nhôm và một vài loại thì có chứa 2-phenoxylethanol. Do vậy, hãy báo cho bác sĩ biết đã từng bị dị ứng nặng với những chất nào.
Người đang bệnh ở mức độ trung bình hoặc nặng nên hoãn tiêm. Nếu bệnh ở mức độ nhẹ thì có thể tiêm được.
Nếu đang mang thai hãy thông báo cho bác sĩ biết. Mặc dù chưa xác định được tính an toàn của vắc xin viêm gan A trên phụ nữ có thai nhưng cũng chưa có bằng chứng khoa học nào cho thấy vắc xin gây hại cho thai nhi và phụ nữ mang thai.
4. Phản ứng phụ
Vắc xin ngừa viêm gan A có thể gây ra những phản ứng sau tiêm. Thường là những phản ứng nhẹ, những phản ứng nặng rất hiếm khi xảy ra.
Phản ứng nhẹ thường kéo dài từ 1-2 ngày với những triệu chứng sau:
- Đau ở chỗ tiêm, chiếm tỉ lệ 1/2 ở người lớn và 1/6 ở trẻ em.
- Nhức đầu, chiếm tỉ lệ 1/6 ở người lớn và 1/25 ở trẻ em.
- Chán ăn, chiếm tỉ lệ khoảng 1/12 ở trẻ em.
- Mệt mỏi, chiếm tỉ lệ 1/14 ở người lớn.
Phản ứng nặng rất hiếm có trường hợp bị phản ứng dị ứng nặng sau tiêm, thường xảy ra trong vòng một vài phút hoặc một vài giờ sau tiêm.
Phụ huynh và gia đình nên theo dõi các phản ứng sau tiêm. Khi thấy có những dấu hiệu bất thường sau đây thì nên nhanh chóng đưa bé đến cơ sở y tế gần nhất:
- Sốt cao.
- Có thay đổi về hành vi.
- Phản ứng dị ứng nặng gồm khó thở, khàn giọng, khò khè, nổi mề đay, da tái xanh, mệt, chóng mặt, mạch nhanh.
Lưu ý:
- Chuyên gia chỉ ra rằng những người có khả năng tiếp xúc với virus viêm gan A như trẻ em, nhân viên trong ngành thực phẩm, nhân viên y tế… thông thường vắc-xin làm giảm độc tính virus viêm gan A chỉ cần tiêm 1 lần là được, nhưng nếu như bệnh nhân mãn tính, cấp tính, sốt, người bệnh nên tiếp tục tiêm mà tiêm vắc-xin được 3 năm thì nên tiến hành tiêm nhắc lại.
- Để tránh tái truyền nhiễm trong quá trình tiêm, kiến nghị bệnh nhân nên tới các bệnh viện chính quy để tiêm phòng. Ngoài ra cũng kiến nghị với người mắc bệnh viêm gan A sau khi mắc bệnh phải nhanh chóng tới bệnh viện gan chính quy để tiếp nhận điều trị, tránh để bệnh tình trở nên nghiêm trọng.