Mắt và cơ thể con người là một khối thống nhất. Con người sinh ra, lớn lên, phát triển qua quá trình lão hóa, những diễn biến không bình thường trong cơ thể (ở các tế bào, các phủ tạng, hệ thần kinh, hệ tuần hoàn...) đều tác động đến các giác quan, đặc biệt đối với giải phẫu và S*nh l* của cơ quan thị giác.
Mắt và cơ thể con người là một khối thống nhất. Con người
sinh ra, lớn lên, phát triển qua quá trình lão hóa, những diễn biến không bình
thường trong cơ thể (ở các tế bào, các phủ tạng, hệ thần kinh, hệ tuần hoàn...)
đều tác động đến các giác quan, đặc biệt đối với giải phẫu và S*nh l* của cơ
quan thị giác. Ngoài 45 tuổi, không kể các yếu tố bệnh lý, những biến đổi sinh
lý đã tác động đến chức năng thị giác, phổ biến nhất là giảm khả năng điều tiết
của mắt và xuất hiện
lão thị.
Thế nào là lão thị?
Mắt điều tiết bình thường cho phép đọc được rõ ràng và không
mệt mỏi ở khoảng cách 30cm. Khả năng điều tiết sẽ giảm dần đi cùng với sự tăng
lên của tuổi tác. Khi nhìn gần mà cảm thấy khó khăn, không rõ là đã bắt đầu lão
thị. Thời gian bị
lão thị thay đổi tùy từng người, không giống nhau, thường ở
xung quanh tuổi 45. Có thể xuất hiện sớm ở những người dinh dưỡng kém hoặc làm
những việc nặng nhọc.
Người bị
lão thị là do khả năng điều tiết giảm đi song song
với tuổi. Sự suy giảm khả năng điều tiết với tuổi có liên quan tới nhân của thể
tinh thể to lên, trong khi đó, cơ mi yếu đi không còn khả năng làm giãn dây
treo của thể thủy tinh và bao của thể thủy tinh bị giảm tính đàn hồi.
Cách phát hiện lão thị
Như đã nói, khi nhìn gần, đặc biệt là khi đọc ở khoảng cách
chừng 33cm cảm thấy khó khăn hoặc nhìn mờ, lúc đó mắt đã bắt đầu bị lão thị.
Nếu để ra xa (ngoài 33cm) thì có thể đọc được, tuy nhiên cảm thấy chóng mỏi
mắt, có khi nhức đầu sau lúc làm việc hoặc vào buổi chiều.
lão thị có thể xuất hiện sớm ở người: bị viễn thị, bị đái
tháo đường do khả năng điều tiết giảm, bị glôcôm: khi nhìn gần thì mờ đi, để xa
mới rõ do đồng tử bị giãn rộng và cơ thể mi bị liệt nhẹ. Trái lại, lão thị xuất
hiện chậm ở người cận thị.
sử dụng kính lão thị
Khi đã phát hiện
lão thị, cần phải điều chỉnh bằng kính để
nhìn gần được rõ ràng, chính xác. Có người không dùng kính, sợ làm tăng nhanh
số kính, điều này hoàn toàn không có cơ sở. Thật ra thì có một số ít người bị
lão thị không dùng kính, cố gắng để xa vẫn đọc được, có khi phải nheo mắt để
nhìn rõ, nhất là dưới ánh sáng tốt. Tuy vậy sau khi đọc, sau một ngày làm việc
thấy mệt mỏi, có khi nhức trán, nhức đầu do mắt phải điều tiết quá mức.
Người
lão thị khi đọc, nhìn gần cần dùng kính hội tụ (kính
lão). Chú ý trước khi dùng kính phải khám chuyên khoa mắt để chọn số kính
thích hợp vì số kính quá cao hoặc quá thấp đều không tốt, như thế, mắt phải
điều tiết nhiều sẽ chóng mệt mỏi. Hơn nữa, nên chọn kính không màu.
Tiêu chuẩn một kính tốt là đọc được rõ ràng, dùng lâu vẫn
cảm thấy nhẹ nhàng, thoải mái. Chất lượng của kính còn phụ thuộc kỹ thuật làm
kính, độ nặng của gọng, độ chênh của mắt kính và khoảng cách giữa kính và mắt.
Thông thường, dùng kính sau 3-5 năm phải thay số. Cần chú ý
là hiện tượng lão suy ở mắt có thể xảy ra sớm và nhanh ở những người đọc, viết
nhiều. Nếu kính dùng lâu (quá 5 năm) vẫn đọc được, hoặc dùng kính số thấp hơn
kính đang dùng mà thấy rõ hơn, có thể đã bắt đầu bị đục thể thủy tinh, cần phải
đi khám chuyên khoa mắt để xác định rõ bệnh.
BS. Trần Hồng Khương