Ngứa ở vùng hậu môn Sinh d*c: chẩn đoán và điều trị

Những điểm thiết yếu để chẩn đoán

Ngứa ở vùng hậu môn Sinh d*c chủ yếu về đêm.

Kết quả khám rất thay đổi, có thể là không có phản ứng da đến mức sầy da và rát bỏng ở mọi cấp độ gồm cả liken hóa.

Nhận định chung

Hầu hết các trường hợp đều không có nguyên nhân rõ ràng nhưng có thể xác định được nhiều nguyên nhân đặc trưng. Ngứa ở vùng hậu môn Sinh d*c có thể có cùng nguyên nhân như viêm kẽ, liken thường mạn tính hoặc tăng tiết nhờn hoặc viêm da tiếp xúc (do xà phòng, nước hoa, nước tắm, phương tiện Tr*nh th*i), hoặc có thể có nguyên nhân do các chất tiết kích thích như trong bệnh tiêu chảy, khí hư hoặc bệnh do Trichomonas, hoặc do bệnh tại chỗ (bệnh nấm candida, bệnh nấm da, bệnh nấm Corynebacterium minutissimum). Bệnh vảy nến hoặc bệnh viêm da bã nhờn cũng có thể là nguyên nhân. Thiếu sạch sẽ cũng có thể gây ngứa. Các endopeptidase của các vi khuẩn trong phân cũng có vai trò là nguyên nhân gây ngứa hậu môn.

Có rất nhiều phụ nữ bị ngứa âm hộ. Ở phụ nữ ngứa hậu môn đơn thuần rất hiếm còn ngứa âm hộ không phải lúc nào cũng đi kèm ngứa vùng hậu môn, mặc dù ngứa hậu môn thì thường lan tới âm hộ. Ở đàn ông ngứa dưong vật không phổ biến bằng ngứa hậu môn. Khi đã loại bỏ mọi nguyên nhân, thì có thể chẩn đoán là ngứa tự phát hoặc ngứa bản chất, không hiếm gặp.

Kiểm tra soi trực tràng kết tràng xích ma ít khi có ích. Ở người lớn ít khi nguyên nhân là giun kim. Các bất thường tâm lý thường không rõ ràng. Liken xơ hóa và teo có thể cũng là nguyên nhân nhưng các thay đổi bệnh học lớn thường thấy rõ trong rối loạn này. Có khả năng bệnh này phổ biến hơn so với ta vẫn hình dung đặc biệt là ở các cô gái trẻ. Bệnh nấm Corynebacterium minutissimum dễ dàng chẩn đoán bằng huỳnh quang đỏ đèn Wood, có thể chữa khỏi dê dàng bằng erythromycin uống và bôi.

Dấu hiệu và triệu chứng

Triệu chứng duy nhất là ngứa, chủ yếu là về đêm. Thường không thấy có các dấu hiệu lâm sàng nhưng có thể là ban đỏ, nứt, liken hóa, tróc da hoặc các biến đổi khiến người ta nghĩ tới bệnh nấm candida, bệnh nấm da.

Cận lâm sàng

Xét nghiệm nước tiểu và đường trong máu có thể dẫn tới chẩn đoán bệnh tiểu đường. Kiểm tra dưới kính hiển vi hoặc nuôi cấy mô từ các mảnh nạo da có thể thấy có các nấm men, nấm, hoặc ký sinh trùng. Xét nghiệm phân có thể cho thấy các ký sinh trùng đường ruột.

Chẩn đoán phân biệt

Chẩn đoán phân biệt căn nguyên bao gồm nhiễm nấm candida, ký sinh trùng, kích thích cục bộ do tiếp xúc với Thu*c hoặc chất kích thích và các rối loạn tiên phát ở da vùng Sinh d*c như vảy nến, viêm da bã nhờn; viêm kẽ, hoặc liken xơ hóa và teo.

Phòng tránh

Hướng dẫn bệnh nhân vệ sinh vùng Sinh d*c thích hợp sau khi điều trị toàn thân hoặc tại chỗ.

Điều trị

Liệu pháp chung

Điều trị táo bón bằng các sản phẩm nhiều xơ (cây mã đề bọ chét Metamucil và các loại khác) có thể hữu ích. Hướng dẫn bệnh nhân dùng các giấy rất mềm và ẩm hoặc khăn bông thấm sau khi đại tiện và làm sạch vùng quanh hậu môn kỹ lưỡng bằng nước sạch. Nếu có thể, phụ nữ nên lau sau khi tiểu tiện. Hướng dẫn bệnh nhân về tác hại của việc gãi.

Liệu pháp tại chỗ

Có thể dùng kem pramoxin hay hydrocortison - pramoxin (Pramosone), kem 1% hoặc 2,5% để giảm ngứa ở vùng hậu môn Sinh d*c. Nên bôi kem hoặc mỡ trước và sau khi đại tiện. Cũng có thể dùng kem iodochlorhydroxyquin - hydrocortison nhưng Thu*c này có thể làm dây bẩn màu ra quần lót. Nếu dùng corticosteroid bôi có fluorinat loại mạnh nhiều hơn một vài ngày có thể dẫn đến chứng teo và rạn. Ngâm rửa một ngày hai lần nitrat bạc, 1: 10000 - 1: 200; permanganat kali 1: 10000; hoặc dung dịch aluminum subacetat 1: 20 rất tốt nếu vùng bị ngứa bỏng rát và rỉ nước.

Cần phải thay đồ lót hàng ngày. Có thể dùng dung dịch Castellani để bôi vào chỗ ngứa. Đối với chứng ngứa hậu môn, dùng nước rửa, ngậm vùng quanh hậu môn hoặc miếng lót làm ẩm, mỡ hoặc kem Tucks (tất cả các chế phẩm Tuck có chứa nước chiết từ lá khô của cây Hamanmelis virginiana) rất tốt.

Tiên lượng

Mặc dù đây là bệnh lành tính nhưng ngứa vùng hậu môn Sinh d*c có thể kéo dài và tái phát.