Công tác phòng chống sốt rét hiện nay đang gặp một số khó khăn ảnh hưởng đến việc thực hiện mục tiêu loại trừ sốt rét Plasmodium falciparum vào năm 2025 và loại trừ hoàn toàn sốt rét ở Việt Nam năm 2030. Một trong những vấn đề đó là ký sinh trùng sốt rét kháng Thuốc điều trị. Tại một số tỉnh, ký sinh trùng sốt rét Plasmodium falciparum đã kháng Thuốc artemisin.
Ngày 27/9, được sự tài trợ của Tổ chức Y tế thế giới, Viện Sốt rét - Ký sinh trùng - Côn trùng Trung ương phối hợp Viện Sốt rét - Ký sinh trùng - Côn trùng Tp. Hồ Chí Minh, Sở Y tế tỉnh Bình Phước tổ chức buổi lễ phát động tăng cường hiệu quả điều trị bệnh nhân tại Việt Nam.
Theo PGS.TS Trần Thanh Dương- Viện trưởng Viện Sốt rét - Ký sinh trùng - Côn trùng Trung ương, thực hiện Chiến lược Quốc gia phòng chống và loại trừ bệnh giai đoạn 2011-2020 và định hướng đến năm 2030, trong những năm qua, được sự quan tâm đầu của Chính phủ, Chính quyền các cấp, các Tổ chức quốc tế và sự phối hợp của các Bộ/Ngành, hoạt động phòng chống và loại trừ bệnh ở nước ta đã được thực hiện có hiệu quả.
PGS. TS Trần Thanh Dương- Viện trưởng Viện Sốt rét - Ký sinh trùng - Côn trùng Trung ương chia sẻ thông tin tại hội thảo
“Năm 2018, cả nước có 4.813 trường bệnh nhân nhiễm ký sinh trùng sốt rét, giảm 70,16% so với năm 2009, có 12 trường hợp bệnh nhân ác tính và 1 trường hợp Tu vong do sốt rét. Không có dịch xảy ra. Nhiều tỉnh, thành phố không phát hiện có bệnh nhân trong những năm gần đây”- Viện trưởng Trần Thanh Dương cho hay
Tuy nhiên, công tác phòng chống sốt rét hiện nay đang gặp một số khó khăn ảnh hưởng đến việc thực hiện mục tiêu loại trừ sốt rét Plasmodium falciparum vào năm 2025 và loại trừ hoàn toàn sốt rét ở Việt Nam năm 2030. Một trong những vấn đề đó là ký sinh trùng điều trị. Tại một số tỉnh, ký sinh trùng sốt rét Plasmodium falciparum đã kháng Thuốc artemisin.
Các kết quả nghiên cứu và giám sát hiệu lực điều trị cho thấy Thuốc Dihydroartemisinin - piperaquin ưu tiên sử dụng để Plasmodium falciparum tại Việt Nam hiện nay đã bị giảm hiệu lực điều trị tại Gia Lai, Đăk Nông, Khánh Hòa, Bình Phước và Quảng Nam.
PGS.TS Trần Thanh Dương cho hay, trước tình hình ký sinh trùng sốt rét Plasmodium falciparum giảm nhạy cảm với Thuốc điều trị Dihydroartemisinin - piperaquin và có nguy cơ lan rộng ra các tỉnh khác do vấn đề dân di biến động vào vùng và sự gia tăng giao lưu, du lịch với các nước có sốt rét kháng Thuốc, Viện Sốt rét - Ký sinh trùng - Côn trùng Trung ương đã tiến hành nghiên cứu đánh giá hiệu lực điều trị của Thuốc phối hợp Artesunat - pyronaridin (biệt dược Pyramax) trên bệnh nhân nhiễm Plasmodium falciparum chưa biến chứng tại 5 tỉnh: Đăk Nông, Bình Phước, Quảng Trị, Khánh Hòa, Ninh Thuận.
Kết quả nghiên cứu cho thấy Thuốc Pyramax có hiệu lực điều trị cao, an toàn và có thể lựa chọn để điều trị ký sinh trùng ở Việt Nam.
Sau khi tổng hợp ý kiến các cơ quan liên quan của Việt Nam và Tổ chức Y tế thế giới, Ban Điều hành Dự án phòng chống và loại trừ bệnh sốt rét đã quyết định Pyramax để điều trị bệnh nhân mắc sốt rét do Plasmodium falciparum chưa biến chứng tại 2 tỉnh Đắk Nông và Bình Phước trong năm 2019.
Để công tác điều trị ký sinh trùng sốt rét Plasmodium falciparum kháng Thuốc bằng Pyramax đạt được hiệu quả cao, cần thực hiện đồng bộ các biện pháp sau đây:Ban Điều hành Dự án phòng chống và loại trừ bệnh sốt rét càn đảm bảo nguồn cung cấp Thuốc cấp cho các tỉnh có ký sinh trùng sốt rét kháng Thuốc Dihydroartemisinin - piperaquin. Các Viện Sốt rét - Ký sinh trùng - Côn trùng và Trung tâm Kiểm soát bệnh tật/Trung tâm Y tế Dự phòng/Phòng chống sốt rét các tỉnh cần tiếp tục giám sát hiệu lực điều trị tại các tỉnh để có thể kịp thời sử dụng Thuốc Pyramax điều trị thay thế khi có đầy đủ bằng chứng khoa học về ký sinh trùng sốt rét kháng Thuốc Dihydroartemisinin - piperaquin.Tổ chức tập huấn cho cán bộ y tế tham gia điều trị bệnh sốt rét ở các tuyến tại các tỉnh sử dụng Thuốc Pyramax.Đảm bảo thực hiện thường xuyên công tác giám sát, phát hiện, chẩn đoán sớm và điều trị kịp thời, quản lý ca bệnh, quản lý đối tượng dân di biến động đặc biệt đối với người dân đi rừng, ngủ rẫy hoặc những người trở về từ các nước có sốt rét lưu hành. Điều trị bệnh nhân sốt rét đúng Thuốc, đủ liều theo quy định của Bộ Y tế.Các cấp Chính quyền, đoàn thể địa phương và cộng đồng với sự hỗ trợ của các cơ quan chuyên môn cần chủ động, tích cực tham gia vào các hoạt động phòng chống và loại trừ sốt rét tại địa phương.
Nguyễn Hoàng