Các nhà nghiên cứu vừa khẳng định có bằng chứng chứng tỏ virus Zika gây viêm đa dây thần kinh cấp tính (hội chứng Guillain-Barré- GBS) .
virus zika ngoài khả năng gây hội chứng đầu nhỏ ở trẻ sơ sinh nếu người mẹ nhiễm loại virus này trong thời kỳ mang thai. Mới đây các nhà khoa học còn đưa ra các bằng chứng mạnh mẽ khẳng định
virus zika có thể gây ra hội chứng viêm đa dây thần kinh (hay còn gọi là Guillain-Barré)
Vậy hội chứng Guillain-Barré là gì?
Hội chứng Guillain-Barré (GSB) là hội chứng rối loạn hiếm gặp do hệ thống miễn dịch của cơ thể tấn công một phần hệ thần kinh ngoại biên. Hội chứng GBS có thể xảy ra ngay sau khi người đó nhiễm virus hoặc vi khuẩn. Những người này thường có triệu chứng yếu cơ, tê tứ chi. Trường hợp nặng, nó có thể phát triển thành liệt một phần hoặc hoàn toàn làm người bệnh không thể đi lại.Các nhà nghiên cứu cho biết, trong đa phần các trường hợp, triệu chứng này sẽ mất dần, người bệnh hồi phục hoàn toàn, nhưng 30% vẫn bị nhược cơ trong ba năm sau đó. GBS gây Tu vong cho khoảng từ 3-5 % các trường hợp.Các virus đã được biết đến gây chứng GBS bao gồm virus gây sốt xuất huyết, virus phía Tây sông Nile, viêm não Nhật Bản, chikungunya, nhiễm vi khuẩn Campylobacter cũng được cho có liên hệ với bệnh này.
Mối liên hệ giữa virus zika và hội chứng GBS
Trong một đợt bùng phát dịch Zika trên các đảo Polynesia thuộc Pháp vào năm 2013 và 2014, số lượng các trường hợp GBS tăng lên khoảng 8 lần so với thời gian trước đó.Các nước Mỹ La tinh – nơi bị ảnh hưởng nặng nề bởi
virus zika cũng báo cáo có sự gia tăng mạnh các trường hợp bị GBS. Tại Brazil tăng 19 % các trường hợp GBS vào năm 2015 so với năm 2014. El Salvador đã có 118 trường hợp trong thời gian ngắn so với con số trung bình hàng năm là 169 người. Ngoài ra số người mắc triệu chứng này đang gia tăng ở Colombia, Suriname và Venezuela.So với những virus khác có thể gây ra hội chứng GBS, khi nhiễm
virus zika hội chứng GBS xuất hiện và tấn công nhanh hơn, thường xuất hiện trong khoảng bốn ngày sau khi bị nhiễm.Một phân tích mẫu máu của 42 người ở Polynesia, Pháp, họ đều có các biểu hiện của GBS , 40 người được cho là nhiễm Zika. Khi bị nhiễm Zika có thể không có triệu chứng, nhưng 88% trong số 42 trường hợp trên cho biết có triệu chứng điển hình của nhiễm Zika, như phát ban và sốt, sau đó một tuần xuất hiện hội chứng Guillan-Barré.Theo số liệu tạp chí Lancet vừa công bố cho thấy cứ 100.000 trường hợp nhiễm Zika thì có 24 trường hợp xuất hiện triệu chứng GBS. Người ta đã đưa ra hình dung về một đại dịch khi mà một người bị muỗi đốt, 15-20 ngày sau đó, bệnh nhân rơi vào hôn mê. Bệnh nhân bệnh nặng có thể tổn thương não, ngừng tim do tổn thương hệ thần kinh gây ra. Hoặc có trường hợp ghi nhận bệnh nhân không thể cử động cơ mặt, chớp mắt hay cử động miệng.Cho đến nay các nhà khoa học vẫn chưa giải thích được tại sao
virus zika lại gây nên GBS. Tuy nhiên cũng có lời giải thích cho biết khi
virus zika tấn công vào cơ thể, hệ miễn dịch của cơ thể tấn công vào dây thần kinh ngoại biên gây tê hoặc tê liệt.Các nhà nghiên cứu ở các bệnh viện California, Mỹ cho biết, hội chứng GBS có thể mất đi trên bệnh nhân nhiễm Zika, nhưng nó có thể tồn tại âm thầm bên trong cơ thể ngay cả khi các triệu chứng biến mất và kích hoạt hội chứng tê, liệt thần kinh bất cứ lúc nào.
Các triệu chứng của Hội chứng GBS bao gồm:
- Mất cảm giác hoặc yếu chân tay bao gồm yếu cả 2 bên cơ thể cộng với tê, khởi phát từ 2 chi dưới rồi lan dần lên thân mình, các chi hay cổ.- Các cơ điều khiển bằng thần kinh so não sẽ bị ảnh hưởng.- Suy yếu cơ ở mặt, họng khiến cho việc ăn uống khó khăn.- Suy hô hấp do khó thở, 5% bệnh nhân Tu vong do suy hô hấp.- Nhịp tim nanh, đổ mồ hôi, đỏ mặt...- GBS còn gây yếu cơ ở nhãn cầu, dáng đi không vững....Khi xuất hiện những triệu chứng trên, bệnh nhân cần được đưa đến các cơ sở y tế để được chăm sóc, đối với hội chứng GBS, bệnh nhân không thể chăm sóc tại nhà, cần phải được nhập viện, chẩn đoán và điều trị theo phác đồ điều trị.
Điều trị hội chứng GBS
85% các trường hợp GBS sẽ hồi phục hoàn toàn, các triệu chứng bệnh sẽ hết dần sau một thời gian vài tháng. Tuy nhiên có những bệnh nhân phải điều trị chăm sóc tích cực như máy thở. Theo thống kê có 20-30% các bệnh nhân mà các cơ hô hấp ngừng làm việc, 5% bệnh nhân Tu vong dù nhận được sự chăm sóc đặc biệt.Nhiều bệnh nhân phải tập các bài tập vật lý trị liệu, giảm đau, tránh cứng cơ, khớp để cải thiện thể trạng, nhiều người phải dùng các dụng cụ chỉnh hình để hỗ trợ. Tuy nhiên người ta đã thống kê được, có tới 10% bệnh nhân có nguy cơ tái phát bệnh, thậm chí có người phải dùng Thu*c ức chế hệ thống miễn dịch.
Hải Yến (theo Sky, Newscientist)