Sùi mào gà còn gọi là bệnh mụn cóc Sinh d*c là một bệnh lây truyền qua đường T*nh d*c do virus Human papilloma (HPV) gây nên. Sùi mào gà lây truyền qua quan hệ T*nh d*c khi giao hợp không được bảo vệ, theo mọi hình thức, đặc biệt hình thức D**ng v*t - hậu môn.
Vi rút HPV (Human Papillomaviruses) là gì?
Hình ảnh virus HPV.
Virus sinh u nhú ở người có tên khoa học (Human Papilloma Virus - HPV) là virus phổ biến, thường gặp ở cả nam lẫn nữ. Có hơn 100 type HPV trong đó có khoảng 30 type gây nhiễm vùng Sinh d*c ở nam lẫn nữ.
HPV type 16 và 18 gây: Khoảng 70% ung thư cổ tử cung và tổn thương tiền ung thư cổ tử cung, âm hộ và *m đ*o; Khoảng 60% ung thư hậu môn.
HPV type 6 và 11 gây: Hơn 90% các trường hợp mụn cóc (mào gà) Sinh d*c; Trong một số trường hợp hiếm gặp, HPV type 6 hay 11 được truyền từ mẹ sang con có thể gây bệnh đa bướu gai hô hấp tái diễn (Recurrent respiratory papillomatosis - RRP), là bệnh lý có những tổn thương lành tính ở đường hô hấp có thể dẫn đến khàn giọng, và trong một vài trường hợp, gây khó thở.
HPV type 6, 11, 16 và 18 cũng có thể gây các xét nghiệm Pap bất thường (xét nghiệm được sử dụng để phát hiện các tế bào bất thường ở lớp biểu mô lót cổ tử cung).
Sùi mào gà lây truyền qua quan hệ T*nh d*c khi giao hợp không được bảo vệ, theo mọi hình thức, đặc biệt hình thức D**ng v*t - hậu môn. Mọi biểu mô của tổn thương sùi bong ra đều có chứa HPV, do vậy sùi mào gà còn có thể lây truyền dễ dàng do tiếp xúc trực tiếp ở những nơi có sang chấn.
Thời gian ủ bệnh của sùi mào gà khoảng từ 1 đến 6 tháng. Biểu hiện là những nụ sùi ở bộ phận Sinh d*c ngoài, đó là các u nhú có nhiều gai nhỏ giống như mào gà, chai cứng, gây ngứa, thỉnh thoảng có chảy máu.
Sùi mào gà tiến triển mạn tính, nhiều tháng đến nhiều năm, các triệu chứng không hề giảm đi mà trái lại ngày càng tăng nếu không được điều trị. Thỉnh thoảng có những đợt bội nhiễm gây loét, chảy máu.
Các biến chứng thường gặp của sùi mào gà là nhiễm khuẩn, chảy máu, cản trở giao hợp hoặc cản trở thai xổ trong khi sinh. Biến chứng lâu dài của sùi mào gà là ung thư âm hộ, *m đ*o, cổ tử cung, D**ng v*t.
Hiện nay chưa có Thu*c đặc trị để diệt vi rút HPV, các phương pháp điều trị chủ yếu nhằm mục đích loại bỏ tổn thương sùi mào gà, khi tổn thương sùi mào gà đã được loại bỏ thì nguy cơ lây truyền HPV giảm đi rõ rệt, tuy vậy nó không hoàn toàn ngăn chặn được sự lây lan của vi rút và bệnh thường hay tái phát.
Phẫu thuật lạnh bằng Ni tơ lỏng: Dùng bông giòn có ni tơ lỏng hoặc đầu phun lạnh chấm vào tổn thương. Sau một tuần hoặc hai tuần nếu chưa hết tổn thương có thể dùng nhắc lại một lần nữa. Phương pháp này không tốn kém , không để lại sẹo và không cần gây tê.
Podophyllin (podophylox, codylox) dạng dung dịch 0.5%: Dùng bông giòn tẩm ướt dung dịch bôi vào đám sùi 2 lần mỗi ngày trong 3 ngày liên tiếp, sau đó nghỉ 4 ngày. Nếu sau đó chưa hết tổn thương có thể nhắc lại chu kỳ trên. Phương pháp này phải được tiến hành bởi các bác sỹ chuyên khoa, chống chỉ định cho phụ nữ có thai.
Podophyllin 10-25% pha trong tincture benzoin: Cách bôi như podophyllin 0.5%. Giới hạn tổng lượng dung dịch bôi < 0.5 ml hoặc < 10cm2 mỗi lần điều trị. Sau khi bôi Thu*c 1-4 giờ, rửa sạch vùng tổn thương bằng nước. có thể bôi nhắc lại nếu cần. Nếu sau 6 lần bôi mà mụn sùi vẫn còn nên chọn phương pháp điều trị khác. Không dùng cho phụ nữ có thai
A xít tricloracetic 80-90% chỉ bôi vào các đám sùi, sau đó rắc bột tale hoặc hoặc natri bicacbonat để loại bỏ acid thừa. hàng tuần có thể bôi nhắc lại nếu cần. nếu sau 6 lần bôi vãn không thấy hết tổn thương, chọn phương pháp điều trị khác.
Đốt điện: có hiệu lực cao phá hủy tổ chức và vi rút HPV. Chống chỉ định cho những bệnh nhân rối loạn trung tâm điều hòa nhịp tim.
Lase CO2: Hữu ích cho các trường hợp tổn thương sùi lớn mà các điều trị khác không đáp ứng.
Interferon alpha, một chất kích thích phản ứng miễn dịch của cơ thể, đã được sử dụng trong điều trị sùi mào gà. Sử dụng interferon tiêm vào tổn thương mỗi ngày một lần trong khoảng thời gian từ 8 đến 12 tuần.
Chú ý việc áp dụng các phương pháp điều trị sùi mào gà chỉ được tiến hành bởi các bác sỹ chuyên khoa da liễu có kinh nghiệm.
Hạn chế quan hệ T*nh d*c sớm, không quan hệ T*nh d*c với nhiều người và T*nh d*c an toàn là những cách có thể giúp giảm nguy cơ nhiễm HPV. Tuy nhiên, cách phòng ngừa nhiễm HPV hiệu quả nhất là tiêm ngừa vắc-xin. Hiện ở nước ta đã có vắc-xin ngừa những type HPV gây sùi mào gà và ung thư cổ tử cung chủ yếu. Vắc-xin Gardasil tạo miễn dịch chống lại HPV tuýp 6, 11, 16 và 18 đã được FDA chấp thuận cho sử dụng ở nam giới và phụ nữ từ 9 đến 26 tuổi. Vắc-xin Cervarix tạo miễn dịch chống lại HPV tuýp 16 và 18, được sử dụng cho phụ nữ tuổi từ 10-15. Bạn có thể chủng ngừa tại các trung tâm y tế dự phòng, các bệnh viện phụ sản. Để phòng ngừa tối ưu sùi mào gà và ung thư cổ tử cung, bạn nên kết hợp chủng ngừa HPV và khám tầm soát bằng phết tế bào cổ tử cung mỗi năm một lần.
Một số trường hợp lây truyền HPV từ mẹ sang con hoặc tiếp súc tay- Bộn phận Sinh d*c, miệng- bộ phận Sinh d*c đã được nghi nhận. Sử dụng bao cao su làm giảm nguy cơ lây truyền HPV qua đường T*nh d*c nhưng không hoàn toàn ngăn ngừa nhiễm HPV.
Khi có quan hệ T*nh d*c với người bị bệnh sùi mào gà, bạn và (các) bạn tình phải đến khám bởi các bác sỹ chuyên khoa da liễu để được khám, tư vấn và điều trị kịp thời tránh những biến chứng nguy hiểm có thể sảy ra như ung thư D**ng v*t, âm hộ , *m đ*o, cổ tử cung…. Mặc dù tỷ lệ bị lây nhiễm HPV rất cao, nhưng chỉ có một số trường hợp gây nên sùi mào gà, ung thư cổ tử cung, âm hộ *m đ*o hoặc biểu hiện triệu chứng. Do vậy những người mang vi rút HPV mà không biểu hiện bệnh là nguồn lây nhiễm rất nguy hiểm trong cộng đồng và rất khó phòng ngừa.
Khi bị sùi mà gà bạn cần phải tái khám và theo dõi định kỳ theo hướng dẫn của bác sỹ chuyên khoa để phát hiện và điều trị các biến chứng của bệnh như làm test pasmear để phát hiện sớm những loạn sản và tiền ung thư cổ tử cung nhằm ngăn ngừa chúng phát triển thành ung thư cổ tủ cung, cũng như các ung thư D**ng v*t , hậu môn …