Bệnh ống thận - mô kẽ do miễn dịch - dị ứng

Cơ chế gây bệnh ống thận - mô kẽ không phải do nhiễm độc thận vì Thu*c điều trị mà do nhu mô thận quá mẫn cảm với Thu*c sử dụng. Các nhà khoa học cho rằng cơ chế gây bệnh do miễn dịch - dị ứng vì trên thực tế chỉ có một số ít người dùng Thu*c bị suy thận cấp dù sử dụng liều lượng Thu*c cao hay thấp. Khi dùng các loại Thu*c khác có cấu trúc hóa học tương tự cũng bị tai biến tương đương. Bệnh nhân có nhiều biểu hiện dị ứng đi kèm như: sốt, đau khớp, nổi mẩn ở da, tổn thương gan, tăng bạch cầu ái toan; có phản ứng miễn dịch dương tính với dấu hiệu miễn dịch thể dịch, kháng thể lưu hành, tăng IgE huyết tương, miễn dịch tế bào, thử nghiệm biến đổi nguyên bào lympho, di chuyển bạch cầu, mất hạt bạch cầu kiềm... Nếu sinh thiết nhu mô thận để xét nghiệm mô tế bào thấy có sự hiện diện đặc hiệu của miễn dịch - dị ứng. Trên lâm sàng ghi nhận khởi phát bệnh bắt đầu đột ngột, đi tiểu ra máu đại thể lúc đầu, thận to ra, ít khi diễn biến đến tình trạng suy thận mạn.

Những loại Thu*c có thể gây nên bệnh ống thận - mô kẽ do miễn dịch - dị ứng càng lúc nhiều nhưng chủ yếu tập trung vào 2 nhóm Thu*c kháng sinh beta-lactam và Thu*c chống viêm không steroid. Đối với Thu*c kháng sinh nhóm beta-lactam, những đặc điểm triệu chứng lâm sàng ở trên thấy rõ nhất khi sử dụng methicilin nên hiện nay đã cấm dùng; tuy nhiên trên thực tế các Thu*c nhóm beta-lactam khác cũng có thể gây ra bệnh lý này như: ampicilin, amoxicilin, carbenicilin, oxacilin và các cephalosporin... Đối với Thu*c chống viêm không steroid cũng có thể gây bệnh ống thận - mô kẽ theo cơ chế miễn dịch - dị ứng; đặc điểm lâm sàng chung cho các bệnh thận do miễn dịch - dị ứng của nhóm Thu*c này là xảy ra muộn, có khi xảy ra trong thời gian 18 tháng sau khi bắt đầu dùng Thu*c, có thể kèm theo hội chứng thận hư. Ngoài ra, các loại Thu*c rifampicin, cimetidin và allopurinol... cũng dễ gây nên bệnh thận do miễn dịch - dị ứng.

Theo các nhà khoa học, dù cơ chế gây bệnh nào ở trước thận, tại thận hay sau thận thì bệnh thận do dùng Thu*c gồm 3 bệnh cảnh lâm sàng chủ yếu là suy thận cấp, suy thận mãn và hội chứng thận hư. Suy thận cấp là tình trạng thường hay gặp và khá nguy hiểm, có thể gây Tu vong nếu không được phát hiện, xử trí phù hợp. Vì vậy khi dùng Thu*c để điều trị cần phải có chỉ định, tư vấn và hướng dẫn cụ thể của bác sĩ; đặc biệt là những người có tiền sử về bệnh thận để tránh những tai biến đáng tiếc xảy ra.