SKĐS-Một số phụ huynh đã tự ý chẩn đoán bệnh và mua Thu*c về cho trẻ uống. Hiện tượng này được gọi là “tự ý dùng Thu*c cho trẻ”.
cha mẹ">
cha mẹ chỉ mong sao cho con mình mau khỏe nên đã làm mọi cách có thể để giúp trẻ lành bệnh trong thời gian nhanh nhất, trong đó có cả việc “tự kê đơn và mua
Thu*c về cho trẻ uống”.
Theo Y văn thế giới, việc con người tự điều trị cho mình và người thân trong gia đình đã có từ thời rất xa xưa khi nền Y học còn rất sơ khai, đó chính là bản năng tự vệ, tự bảo vệ sức khỏe cho mình và người thân.
Việc cha mẹ">cha mẹ tự tin khi làm bác sĩ cho con bằng hành động tự mua Thu*c điều trị về cho trẻ uống mà chưa có ý kiến từ bác sĩ hiện nay cũng còn khá phổ biến. Việc phụ huynh tự ý kê đơn và mua Thu*c về cho trẻ uống có thể do những lý do sau đây:
- Số bệnh nhi tăng cao tại các cơ sở khám chữa bệnh, trong khi số lượng bác sĩ Nhi khoa hoặc chuyên viên y tế nhiều nơi lại rất “thiếu” khiến cho phụ huynh rất ngại việc đưa trẻ đi khám bệnh.
- Nhiều gia đình kinh tế quá khó khăn không đủ khả năng chi trả những chi phí khám chữa bệnh cho trẻ, hơn nữa thời gian chờ đợi khám chữa bệnh khá lâu, Thu*c men quá đắt đã khiến cho cha mẹ">cha mẹ không mấy hào hứng trong việc đưa trẻ đi khám bác sĩ.
- Nhiều gia đình cư trú tại những vùng sâu, vùng xa nên việc tiếp cận với cơ sở y tế địa phương còn nhiều khó khăn và hạn chế. Do đó, cách tiện lợi nhất khi trẻ mắc bệnh là cha mẹ sẽ đến những điểm bán Thu*c gần nhà mua về trị bệnh cho trẻ.
- Những kiến thức liên quan đến sức khỏe, những phương pháp chữa trị và chăm sóc sức khỏe trẻ em ngày càng phổ biến và dễ tiếp cận thông qua phương tiện sách báo, hệ thống truyền thông đại chúng, mạng xã hội, khiến nhiều bậc phụ huynh rất tự tin khi làm “bác sĩ cho con” thông qua việc tự kê đơn và mua Thu*c về điều trị cho trẻ.
cha mẹ tự làm bác sĩ
Khi con trẻ bị bệnh, thay vì đưa trẻ đi khám để bác sĩ chẩn đoán và cho chỉ định Thu*c để điều trị, một số phụ huynh đã tự ý chẩn đoán bệnh và mua Thu*c về cho trẻ uống. Hiện tượng này được gọi là “tự ý dùng Thu*c cho trẻ”.
Trong một số ít trường hợp, việc tự ý dùng Thu*c cho trẻ không dẫn đến sự nguy hại nào, bởi vì trẻ chỉ bị rối loạn nhẹ, không có những tổn thương thực thể đáng kể. Tự ý cho trẻ dùng Thu*c loại “thông thường, bán không cần toa”, đặc biệt dùng đúng hướng dẫn có thể giúp trẻ cải thiện hoặc giảm bớt các rối loạn nhẹ ở trẻ. Song việc tự ý dùng Thu*c cho trẻ có thể trở thành “sự lạm dụng Thu*c một cách tự ý” dẫn đến các tác hại khôn lường cho trẻ.
cha mẹ sử dụng toa Thu*c lần trước (toa cũ) của trẻ:
cha mẹ cũng có thói quen sử dụng toa Thu*c lần trước để mua Thu*c cho trẻ khi trẻ bị bệnh tương tự vì
cha mẹ nghĩ rằng lần trước bệnh giống giống lần này nên chỉ cần mua một toa Thu*c “y chang lần trước” là trẻ có thể khỏi bệnh.
Việc
cha mẹ có thói quen sử dụng toa Thu*c cũ cho trẻ bởi vì các bậc phụ huynh nghĩ rằng con mình bị bệnh cũ tái phát. Nhưng nên lưu ý bệnh cũ có thể bị tái phát, tuy nhiên lần này bệnh có thể diễn tiến đến mức nặng hơn, hoặc triệu chứng bệnh có vẻ giống bệnh cũ nhưng lần này lại là một bệnh khác.
cha mẹ tự ý điều chỉnh liều lượng Thu*c do bác sĩ chỉ định:
Dù được bác sĩ kê đơn với liều lượng Thu*c phù hợp để trị bệnh nhưng không ít phụ huynh lại cho trẻ dùng Thu*c không đúng liều, tình huống thực tế có thể là cho trẻ dùng Thu*c không đủ liều do tâm lý sợ Thu*c gây hại cho trẻ cụ thể như thay vì cho trẻ dùng 3 - 4 lần/ngày,
cha mẹ lại chỉ cho trẻ uống 1 - 2 lần/ngày.
Một số phụ huynh cho trẻ uống Thu*c không đúng cách làm trẻ không nhận đủ lượng Thu*c làm cho bệnh của trẻ không thể thuyên giảm như: pha Thu*c vào bình sữa cho trẻ bú và trẻ không thể bú hết bình sữa nên không thể nhận đủ lượng Thu*c.
Nhiều bậc
cha mẹ vì “tâm lý nóng vội”, muốn trẻ thật mau hết bệnh nên vô tình đã dùng Thu*c quá liều cho trẻ như: cho trẻ Thu*c uống ít lần hơn trong ngày bằng cách dồn Thu*c uống hai lần trong ngày thành uống một lần duy nhất, hay dùng dụng cụ đo lường Thu*c không chính xác như dùng muỗng ăn ở nhà lường thể tích Thu*c dạng xi rô cho trẻ thay vì dùng dụng cụ được cung cấp theo Thu*c uống cho trẻ.
Về mặt Y học, phụ huynh cần nên biết một toa Thu*c bác sĩ ghi sau khi khám và chẩn đoán bệnh chỉ dành riêng cho một cá nhân vào một thời điểm và chỉ có giá trị trong đợt bệnh đó. Chính vì lý do đó, nếu
cha mẹ tự ý chẩn đoán rồi mua Thu*c về điều trị bệnh cho trẻ hoặc sử dụng lại toa Thu*c lần trước cho đợt bệnh này có thể gây ảnh hưởng đến sức khỏe của trẻ với những hậu quả như sau:
- Thu*c sử dụng không phù hợp với tình trạng bệnh của trẻ làm bệnh không thuyên giảm đôi khi diễn biến nặng hơn.
- Thu*c sử dụng không đúng liều lượng vì cân nặng của trẻ có thể thay đồi theo thời gian nên việc điều trị có thể không hiệu quả.
- Việc sử dụng lại toa Thu*c lần trước có thể gây nguy hiểm cho trẻ, nhất là những trẻ lần này lại mắc bệnh nghiêm trọng hơn lần trước mà phụ huynh không có khả năng phát hiện sớm bệnh cho trẻ.
- Việc tự ý dùng Thu*c cho trẻ khi chưa tham khảo ý kiến của bác sĩ lâu dần có thể trở thành “sự lạm dụng Thu*c một cách tự ý” dẫn đến tác hại không thể lường hết cho trẻ. Đã có trường hợp trẻ bị cảm, ho, sốt sơ sơ nhưng
cha mẹ lại cho trẻ dùng kháng sinh Chloramphenicol (tên biệt dược nổi tiếng trước đây Tifomycine) thường xuyên đã dẫn đến hậu quả sau một thời gian dùng Thu*c trẻ bị chứng “thiếu máu bất sản” dẫn đến Tu vong.
Phụ huynh nên tuân thủ hướng dẫn sử dụng Thu*c của bác sĩ nhất là việc định liều Thu*c sử dụng hợp lý nhằm mang lại hiệu quả và sự an toàn tuyệt đối trong suốt thời gian trị bệnh cho trẻ.
cha mẹ đừng quá tự tin khi làm bác sĩ cho con vì không phải bệnh lý nào ở trẻ phụ huynh cũng có thể tự chữa khỏi qua việc tự mua Thu*c về điều trị cho trẻ, có những bệnh lý tuy đơn giản như: bệnh cúm, bệnh sởi, nhiễm siêu vi… nhưng diễn biến lại rất phức tạp, đôi khi có thể gây nguy hiểm đến tính mạng của trẻ. Do đó, cách tốt nhất mỗi lần trẻ bệnh, phụ huynh nên đưa trẻ đi khám bác sĩ để có những lời khuyên và cách điều trị tốt nhất từ bác sĩ.
(Bệnh viện Nhi Đồng 1)