Vaccine phòng thủy đậu từ 9 tháng tuổi có mặt tại Việt Nam

Varilrix là loại vaccine đông khô được điều chế từ chủng oka sống giảm độc lực của virus varicella zoster (vzv) bằng phương pháp nhân đôi virus trong môi trường nuôi cấy tế bào lưỡng bội mrc-5 của người.

Theo phác đồ tiêm chủng tại hệ thống trung tâm tiêm chủng cho trẻ em và người lớn vnvc, vaccine này được khuyến cáo tiêm 2 liều cách nhau tối thiểu 3 tháng đối với trẻ từ 9 tháng đến 12 tuổi; cách nhau một tháng với trẻ từ 13 tuổi trở lên và người lớn; cho hiệu quả bảo vệ 20 năm.

Bác sĩ bạch thị chính, giám đốc y khoa, hệ thống tiêm chủng vnvc cho biết, việt nam chưa đưa vaccine phòng bệnh thủy đậu vào chương trình tiêm chủng mở rộng nên không tạo được miễn dịch cộng đồng bảo vệ trẻ dưới một tuổi, trong khi đó, đây lại là nhóm đối tượng gặp nhiều biến chứng nặng nếu bị nhiễm bệnh. hiện chỉ có 2 loại vaccine phòng bệnh thủy đậu của mỹ và hàn quốc cho trẻ từ 12 tháng tuổi.

Trước độ tuổi này, trẻ hầu như chỉ được bảo vệ bởi miễn dịch thụ động có được từ mẹ đã tiêm vaccine trước khi mang thai. tuy nhiên, kháng thể thu được từ mẹ giảm dần theo thời gian và có thể không còn đủ nồng độ kháng thể bảo vệ khi trẻ trên 6 tháng. khoảng trống miễn dịch từ thời điểm này đến tròn 12 tháng tuổi khiến trẻ có nhiều nguy cơ nhiễm bệnh.

Bác sĩ chính chia sẻ thêm, vaccine phòng thủy đậu varilrix có thể tiêm sớm cho trẻ từ 9 tháng tuổi và nếu tiêm đủ 2 mũi có thể tăng hiệu quả bảo vệ lên đến 96%, bảo vệ sớm hơn cho trẻ, giảm nguy cơ mắc bệnh, Tu vong. trường hợp rất hiếm, người được tiêm vaccine này có thể vẫn nhiễm bệnh sau tiêm thì bệnh thường nhẹ và không có biến chứng nguy hiểm.

Varilrix là vaccine duy nhất có thể phòng bệnh thủy đậu sớm cho trẻ từ 9 tháng tuổi. ảnh: vnvc.

Theo đại diện nhà sản xuất vaccine, vaccine varilrix phòng bệnh thủy đậu được lưu hành tại việt nam lần này có công thức cải tiến; dạng trình bày và chỉ định mới. vaccine varilrix của đơn vị trước đây (có mặt tại thị trường việt nam trước năm 2010) chỉ dùng cho trẻ từ 12 tháng tuổi. vaccine lần này được cải tiến công thức để có thể dùng được cho trẻ từ 9 tháng tuổi nhằm phòng bệnh cho trẻ từ sớm. so với trước đây, vaccine được loại bỏ thành phần hsa (albumin huyết thanh người) để hạn chế tối đa nguy cơ nhiễm khuẩn cho thành phẩm.

Do đơn vị sản xuất thay đổi nhà máy sản xuất từ bỉ sang mỹ nên gián đoạn sản xuất vaccine varilrix và không lưu hành tại thị trường việt nam trong nhiều năm trước đây. đến năm 2019, vaccine này được kiểm định và cho phép lưu hành trở lại nhưng đến nay mới chính thức có mặt. nhà sản xuất cho biết thêm, hệ thống tiêm chủng vnvc là đơn vị được triển khai tiêm chủng loại vaccine này đầu tiên ở việt nam.

Tại việt nam, thủy đậu là một trong những bệnh có tỷ lệ lây nhiễm cao nhất trong những năm gần đây. virus varicella zoster gây bệnh thủy đậu thường khu trú trong đờm, nước bọt, nước mũi nên rất dễ lây lan và phát tán khi người bệnh hắt hơi. thời tiết mùa đông xuân là điều kiện thuận lợi cho virus này phát triển. không khí lạnh cũng khiến phản ứng miễn dịch của cơ thể suy giảm làm tăng nguy cơ mắc thủy đậu, không chỉ với trẻ em mà cả ở người lớn.

Bác sĩ trương hữu khanh, trưởng khoa nhiễm - thần kinh, bệnh viện nhi đồng i, tp hcm cho biết, nhiều người nghĩ rằng thủy đậu là bệnh ngoài da nên chủ quan chỉ lo lắng mụn nước do thủy đậu có thể gây viêm da bội nhiễm để lại sẹo lõm. tuy nhiên, thủy đậu có thể dẫn đến biến chứng viêm phổi, viêm não, rối loạn tâm thần, co giật, hôn mê..., thậm chí Tu vong nếu không điều trị kịp thời và đúng cách.

"đối với những trẻ dưới một tuổi, nhất là trẻ mắc một số bệnh mạn tính hoặc có sức đề kháng yếu, khi mắc bệnh thủy đậu thì nguy cơ Tu vong rất cao. phụ nữ mang thai mắc thủy đậu có thể gây ra những biến chứng khó lường", bác sĩ khanh nhấn mạnh.

Phụ nữ nên tiêm vaccine phòng thủy đậu tốt nhất 3 tháng trước khi mang thai. người tiếp xúc với nguồn bệnh trong 3 ngày đầu vẫn có thể tiêm phòng vaccine phòng tránh nguy cơ lây nhiễm bệnh. ảnh: vnvc.

Đề cập đến biến chứng nguy hiểm của thủy đậu, thạc sĩ, bác sĩ lê phan kim thoa, trưởng khoa nhi, bệnh viện đa khoa tâm anh tp hcm cho biết, một số khảo sát cho thấy có 30% trẻ sơ sinh Tu vong khi nhiễm thủy đậu từ mẹ trong quá trình mang thai; 5% đến 20% trường hợp gặp biến chứng viêm não, có nguy cơ bại não. nếu mắc thủy đậu ở tuần thai 13 đến 20 có thể dẫn đến sẩy thai hoặc gây dị tật thai nhi như thiểu sản tiểu não, chứng đầu nhỏ, bất thường nhãn cầu, dị dạng sọ não, tổn thương hệ thần kinh, đa dị tật ở tim... mẹ bị thủy đậu vào 3 tháng cuối thai kỳ khiến tỷ lệ thai ch*t lưu lên đến 20%. đặc biệt, trong 5 ngày trước khi sinh hoặc 2 ngày sau khi sinh thì biến chứng gây ra cho trẻ sơ sinh sẽ rất nặng.

Theo bác sĩ kim thoa, thời gian ủ bệnh thủy đậu kéo dài 2 đến 3 tuần, thông thường 14-16 ngày khiến người lớn không biết mình mắc bệnh nên vô tình lây bệnh cho trẻ trong quá trình chăm sóc. trong khi đó, trẻ chưa đến tuổi tiêm chủng hoặc chưa có được miễn dịch thụ động truyền từ mẹ nên khi mắc bệnh dễ gặp biến chứng nặng, kéo dài, nguy cơ Tu vong cao. theo nghiên cứu tại brazil, tỷ lệ Tu vong do thủy đậu ở trẻ dưới một tuổi (chưa đến tuổi tiêm chủng) là 0,88 ca trên 100.000 dân. đây là tỷ lệ Tu vong do thủy đậu cao nhất so với các nhóm tuổi khác trong cùng nghiên cứu, gấp 44 lần so với nhóm người trẻ tuổi và trung niên.

Phụ nữ nên hoàn tất lịch tiêm thủy đậu trước khi có thai tốt nhất 3 tháng để đáp ứng miễn dịch phòng bệnh cho bản thân trong thời gian mang thai và truyền kháng thể bảo vệ trẻ trong những tháng đầu đời. người tiếp xúc với nguồn bệnh trong 3 ngày đầu vẫn có thể tiêm phòng vaccine phòng tránh nguy cơ lây nhiễm bệnh.

Các chuyên gia khuyến cáo, bên cạnh bệnh thủy đậu, mùa đông xuân cũng là thời điểm thuận lợi cho các loại virus, vi khuẩn gây bệnh viêm đường hô hấp và tiêu hóa bùng phát như viêm họng, viêm phế quản, viêm phổi, cúm, sởi, rubella, tiêu chảy, tay chân miệng... trẻ nhỏ và người lớn, nhất là người cao tuổi, phụ nữ mang thai, người mắc bệnh mạn tính, suy giảm miễn dịch cần được tiêm chủng đầy đủ để bảo vệ bản thân và tránh lây bệnh cho trẻ chưa đến tuổi chủng ngừa.

Ngọc An