MangYTe

Dinh dưỡng hôm nay

Là chuyên khoa nghiên cứu ứng dụng các phương pháp chữa bệnh bằng ăn uống và xây dựng các chế độ dinh dưỡng phù hợp theo từng bệnh lý khác nhau, dựa trên sự phù hợp với thể trạng của người Việt Nam. Cung cấp các dịch vụ về lĩnh vực dinh dưỡng lâm sàng: cung cấp chế độ ăn thường và chế độ ăn uống tuỳ theo bệnh lý cho các bệnh nhân điều trị nội trú, phục hồi dinh dưỡng cho bệnh nhân suy dinh dưỡng, tư vấn và hướng dẫn chế độ ăn cho bệnh nhân,….

Ăn chay - làm sao để có đủ dinh dưỡng cần thiết?

Ăn chay là một chế độ ăn chỉ gồm những thực phẩm có nguồn gốc từ thực vật (rau, củ, quả, các loại hạt...), hoàn toàn không sử dụng các thực phẩm có nguồn gốc động vật như các loại thịt, cá và hải sản. Việc ăn chay trường có thể khiến cơ thể bị thiếu một số chất.
Mục lục

Lợi ích của việc ăn chay

Hiện nay, số người ăn chay ngày càng nhiều với quan niệm để thanh lọc cơ thể, tránh bệnh tật, giúp tâm hồn thư thái, tinh thần nhẹ nhõm. nhưng theo các chuyên gia dinh dưỡng, không phải ai cũng có thể ăn chay được và ăn chay cũng cần phải đúng cách.

Các nghiên cứu về dinh dưỡng đã cho biết rằng, một thực đơn chay giàu dinh dưỡng bao gồm: trái cây, rau, đậu các loại sẽ giúp giảm béo, giảm nguy cơ bệnh tim, nguy cơ áp suất máu cao, chống lại sự gia tăng của bệnh đái tháo đường và phần nào giảm nguy cơ ung thư. ăn chay có một số tác dụng trong các trường hợp:

Giảm cân: những người ăn chay trường thường có quá trình đốt cháy calorie gia tăng sau mỗi bữa ăn so với những người ăn mặn. điều này có nghĩa là thực phẩm có nguồn gốc từ thực vật có tác dụng như nguồn cung cấp nguyên liệu cho cơ thể, trái ngược hoàn toàn với việc được tích trữ của chất béo.

Giảm nguy cơ mắc bệnh ung thư: theo thống kê của các nhà dịch tễ học, 35% trường hợp mắc ung thư là liên quan đến ăn uống. thức ăn chay chứa nhiều chất xơ, ít chất béo. thức ăn chay còn chứa nhiều chất có tiềm năng ngừa ung thư như các chất chống oxy hóa và một số hóa chất thực vật.

Giảm huyết áp: chế độ ăn chay chứa nhiều kali, phức hợp carbohydrates, chất béo không no, chất xơ, calcium, magnesium, vitamin c và vitamin a... tất cả có ảnh hưởng tốt đến huyết áp. huyết áp của người ăn chay trường thường có khuynh hướng thấp hơn người ăn mặn và ít tăng theo tuổi tác hơn. các nghiên cứu cho thấy, càng ăn nhiều thức ăn từ động vật, huyết áp càng có khuynh hướng tăng cao.

Ăn chay Ăn chay đúng cách để không bị thiếu hụt  dinh dưỡng.

Giảm bệnh động mạch vành tim: do thức ăn chay chứa nhiều xơ, ít béo, ít cholesterol, tỷ lệ giữa chất béo không no và chất béo no cao, trong khi bệnh động mạch vành tim gắn liền với lượng cholesterol máu, nên người ăn chay có lượng cholesterol trong máu thấp.

Giảm nguy cơ bị sỏi thận: người ăn chay thải canxi, oxalat, axít uric ra nước tiểu ít hơn người không ăn chay, do đó ít bị sỏi thận hơn.

Nên ăn chay như thế nào?

Chất xơ là một thành phần của thực phẩm có nguồn gốc thực vật mà cơ thể không tiêu hóa được và thường làm tăng lượng chất thải trong quá trình tiêu hóa. Thực phẩm có nhiều chất xơ thì có ít chất béo gây độc hại. Thức ăn có nhiều chất xơ làm ta chóng no, giảm sự thèm ăn các món khác, nó xúc tiến quá trình tiêu hóa, giúp tống chất thải ra khỏi cơ thể nhanh chóng hơn và do đó giảm sự tồn tại của các chất độc trong cơ thể (người ta ví chất xơ như là cái chổi làm sạch đường tiêu hoá). Nhu cầu chất xơ khoảng 20 - 30 gam/người/ngày. Thức ăn nhiều chất xơ thì có nhiều chất chống oxy hóa và vitamin C. Ăn các món có chất xơ thì cần uống nhiều nước hay chất lỏng để giúp đẩy chất xơ qua ruột dễ dàng.

Theo bảng thành phần thức ăn Việt Nam, trong 100g thức ăn ăn được, lượng xenlulôza có trong các thực phẩm như sau: Đậu trắng 3,6 g%; đậu trứng cuốc 4,8 g%, đậu tương 4,5 g%; rau kinh giới 3,6 g%; rau húng 3,5 g%; măng chua 4,1 g%; hoa lý 3,0 g%; rau mồng tơi 2,5 g%; rau ngót 2,5 g%.

Giá trị dinh dưỡng của 100g thịt bò tương đương 100g đậu nành. các chất đạm, chất béo có nguồn gốc thực vật, khi ăn rất dễ tiêu hóa, ăn thấy no nhưng cảm giác người rất nhẹ nhõm. người trưởng thành không được chủ quan và lơ là nhu cầu về chất đạm. đạm thực vật tốt cho sức khỏe người già hơn so với đạm động vật. cách bổ sung đạm thực vật tốt nhất khi ăn chay là ăn các loại họ đậu như đậu nành, đậu ván, đậu xanh...

Mặc dù vậy, trong chế độ ăn chay cũng có hạn chế, đặc biệt là ăn chay trường, vì ăn chay thực phẩm chủ yếu dựa vào ngũ cốc, rau quả, củ và các loại hạt nên thường bị thiếu một số chất khoáng như sắt, kẽm, canxi, vitamin b12... dễ có nguy cơ thiếu máu. vì vậy, khi ăn chay thì cần bổ sung thêm các chất đó để bù đắp sự thiếu hụt của thực phẩm.

Theo các nghiên cứu về dinh dưỡng, dù người cao tuổi có mắc bệnh mạn tính nào đó thì cũng không nên ăn chay trường mà chỉ nên ăn một hai tuần trong tháng hoặc mỗi tuần 2 ngày cho cơ thể nhẹ nhàng. người cao tuổi nên sử dụng sữa và các chế phẩm từ sữa như phô mai để cung cấp đủ lượng chất đạm, canxi cần thiết cho cơ thể.

Ăn chayTăng cường các loại chất béo chưa no như dầu oliu, đậu nành cho người ăn chay.

Ăn chay không đúng gây hại không ngờ

Người ăn chay việt luôn lựa chọn nhiều tinh bột, nhiều đường trong khẩu phần ăn của mình (ăn nhiều cơm, các loại củ, chè ngọt, trái cây ngọt), song đây không phải là lựa chọn đúng đắn. hấp thu quá nhiều tinh bột, đường sẽ khiến cơ thể thừa cân trong khi cơ thể vẫn thiếu chất, đặc biệt là chất đạm và các vi chất dinh dưỡng.

Người ăn chay nên chọn gạo không xát kỹ vì lớp vỏ cám chứa nhiều vi khoáng chất và chất xơ. để cung cấp đủ chất đạm nên ăn đậu hũ, các sản phẩm từ đậu nành và các loại đậu khác. chúng ta có thể nấu cơm trộn đậu để giảm lượng tinh bột và tăng chất đạm, thay vì dùng đậu cho những món chè ngọt. cách ăn này sẽ giúp ổn định lượng đường trong máu, ngăn ngừa bệnh đái tháo đường và thừa cân béo phì.

Đồ chiên xào, giàu chất béo được sử dụng để chế biến các món chay thay cho luộc, kho, bởi nó kích thích vị giác tốt hơn. Thế nhưng, ăn thường xuyên các món này sẽ dễ bị thừa năng lượng. Chính vì vậy, có thể sử dụng vừa phải chất béo từ dầu oliu, dầu mè, hướng dương, đậu nành... Cần hạn chế chất béo no từ dầu cọ, nước cốt dừa. Có thể thêm các loại hạt vào chế độ ăn nhưng nếu ăn nhiều các loại hạt nhiều dầu như đậu phộng cũng sẽ gây tăng cân.

Nhiều người có thói quen ăn tương, chao, kho chay... Chế độ ăn này thường sẽ có quá nhiều muối dễ gây tăng huyết áp, bệnh tim mạch.

Khi món ăn quá đơn điệu cũng sẽ khiến người ăn chay dễ bị thiếu chất dinh dưỡng như thiếu chất sắt, thiếu kẽm, canxi... chính vì vậy ăn chay cần lưu ý bổ sung đầy đủ chất dinh dưỡng bằng cách thay đổi thực đơn thường xuyên và sử dụng men bia, một số loại rau giàu protein, sữa đậu nành, đậu hũ, bột ngũ cốc cung cấp nhiều vitamin b12. muốn bổ sung canxi và sắt, bạn có thể dùng rau quả họ đậu và các loại hạt như vừng, đậu phộng.

Cần đảm bảo uống đủ nước trong một ngày. trong quá trình ăn chay nếu cảm thấy cơ thể mệt mỏi, bạn cần đến trung tâm dinh dưỡng hoặc gặp bác sĩ để thăm khám và bổ sung vi chất cho cơ thể.

TS. BS. Trần Thị Minh

Mạng Y Tế
Nguồn: Sức khỏe đời sống (https://suckhoedoisong.vn/an-chay-lam-sao-de-co-du-dinh-duong-can-thiet-n174656.html)
Từ khóa: Ăn chay

Tin cùng nội dung

  • Dinh dưỡng cho bệnh nhân ung thư giai đoạn muộn
    Chăm sóc giảm nhẹ đối với bệnh nhân ung thư giai đoạn muộn bao gồm liệu pháp dinh dưỡng (xem phần Điều trị triệu chứng) và/hoặc điều trị bằng Thu*c
  • Chế độ dinh dưỡng và lối sống của những bệnh nhân ung thư
    Mọi người đều cần có một chế độ ăn uống khoa học và thường xuyên tập thể dục để có sức khỏe tốt và ngăn ngừa bệnh tật. Bệnh nhân ung thư có những nhu cầu sức khỏe đặc biệt, bởi vì họ phải đối mặt với những nguy cơ liên quan đến tác dụng phụ muộn cũng như sự tái phát của căn bệnh này
  • Chế độ dinh dưỡng trong việc phòng ngừa bệnh ung thư
    Chế độ ăn uống lành mạnh và hợp lý sẽ giúp bạn phòng ngừa những nguy cơ mắc bệnh ung thư.
  • Dinh dưỡng và cách chăm sóc khi mắc bệnh ung thư
    Để tìm hiểu thêm các thông tin từ Viện Ung thư Quốc gia (NCI) về dinh dưỡng và điều trị bệnh ung thư, xem bài
  • Ăn chay trường - Làm sao để có đủ dinh dưỡng cần thiết
    Ăn chay trường tránh ăn tất cả các sản phẩm từ động vật, bao gồm thịt, trứng và sữa. Làm sao để có đủ dinh dưỡng cần thiết khi ăn chay trường?
  • Chế độ ăn chay - Làm sao để có đủ dưỡng chất cần thiết
    Ăn chay - Làm sao để có đủ dưỡng chất cần thiết. Ăn chay có nghĩa là gì? Vì sao nhiều người chọn ăn chay? Điều này có thể mang lại những lợi ích và những hạn chế gì?
  • Thay đổi chế độ ăn uống của bạn: Hãy chọn thực phẩm giàu dinh dưỡng
    Dinh dưỡng là điều thiết yếu. Cần thay đổi chế độ ăn uống hợp lý và đầy đủ dinh dưỡng để tốt cho sức khỏe và tránh bị ngấy.
  • Dinh dưỡng và sức khoẻ tinh thần
    Những nhà nghiên cứu y học đang tìm hiểu hậu quả của chế độ ăn uống đối với tâm trạng cũng như sức khoẻ tinh thần. Hiện tượng này đôi lúc được gọi là mối quan hệ giữa thức ăn và tâm trạng. Có rất nhiều câu hỏi vẫn chưa được trả lời. Ví dụ như việc thiếu vitamin có làm cho con người dễ bị trầm cảm hơn không? Có phải thực phẩm chức năng chỉ giúp cải thiện sức khoẻ tinh thần của người bị suy dinh dưỡng? Cần cung cấp bao nhiêu thực phẩm chức năng là đủ để cải thiện sức khoẻ tinh thần của môt người
  • Ngăn ngừa suy dinh dưỡng ở người cao tuổi
    Suy dinh dưỡng là khi cơ thể bạn không nhận được đủ chất dinh dưỡng từ các loại thực phẩm bạn ăn để hoạt động tốt. Chất dinh dưỡng bao gồm chất béo, tinh bột, chất đạm, vitamin và các khoáng chất. Những chất này cung cấp năng lượng cho cơ thể của bạn. Chúng giúp cơ thể phát triển, sửa chữa mô và điều hòa các quá trình sống.
  • Dinh dưỡng trong quá trình mang thai
    Các thông tin cần thiết giúp thai phụ lập một chế độ dinh dưỡng lành mạnh trong quá trình mang thai.
Tải ứng dụng Mạng Y Tế trên CH PLAY