MangYTe - Rất nhiều người sợ ngày trở trời, lạnh giá vì không kiểm soát được bệnh đã mắc. Ths. BS Hoàng Khánh Toàn tư vấn cách phòng ngừa bệnh này trong dịp Tết.
Thời tiết thay đổi khiến nhiều người có bệnh (THA) và có nguy cơ rất lo lắng.
Lý do là trời càng lạnh thì các mạch máu co lại, khiến tăng vọt, dễ dẫn đến các biến cố như vỡ mạch máu não, co mạch gây nên cơn đau thắt ngực... thậm chí dẫn tới các biến chứng tim mạch nguy hiểm như nhồi máu cơ tim, bệnh động mạch vành, suy tim, biến chứng thận, mắt... đặc biệt là đột ngột bị tai biến mạch máu não (gồm cả xuất huyết não, nhũn não).
Nếu tuân thủ điều trị sẽ giảm được huyết áp, ngăn chặn được đáng kể nguy cơ và tránh được tàn phế, Tu vong do các biến chứng gây ra. Nhà có người bị THA ngoài Thuốc uống, ăn nhạt, hạn chế mỡ động vật, kiêng các chất kích thích... cần duy trì chế độ ăn thích hợp để phòng bệnh, nhưng nhiều người lúng túng khi chọn dùng đồ ăn thức uống.
THA rất nguy hiểm khi trời lạnh như dịp Tết Nguyên đán này. Ảnh minh họa.
Sau đây là những món tốt cho người THA, kết hợp kinh nghiệm và dinh dưỡng học cổ truyền - hiện đại.
Trà tỏi hạ mỡ máu, giảm huyết áp, chống béo phì, tiêu thực tích
- Tỏi 15g, sơn tra 30g, thảo quyết minh 10g.
Tỏi bóc vỏ, rửa sạch, thái mỏng, hãm với nước sôi trong bình kín cùng với sơn tra và thảo quyết minh, 20 phút sau thì dùng uống thay trà trong ngày.
- Hoặc hàng ngày kiên trì ăn đều đặn 2 tép tỏi sống (hoặc đã ngâm dấm, hoặc uống 5 ml dấm ngâm tỏi có thể duy trì huyết áp ổn định).
Cần tây giãn mạch, lợi niệu và hạ huyết áp
Cần tây tươi rửa sạch, giã nát rồi ép lấy nước (nếu ép máy càng tốt), thêm chút mật ong. Ngày uống 3 lần, mỗi lần 40 ml.
Cải cúc hợp với người bị cao huyết áp kèm đau và nặng đầu
Cải cúc nhiều acid amin và tinh dầu, giúp thanh sáng đầu óc và giáng áp. Ăn cải cúc hàng ngày hoặc ép lấy nước cốt mỗi ngày 50 ml uống (chia 2 lần sáng, chiều) rất tốt.
Rau muống duy trì áp lực thẩm thấu thành mạch, huyết áp trong giới hạn bình thường:
Rau muống nhiều Can xi, rất có lợi cho người bị THA có kèm chứng đau đầu.
Các loại rau củ quả phù hợp rất tốt cho người THA. Ảnh minh họa.
Măng lau hoạt huyết, thông tràng vị, làm thoải mái lồng ngực, chống phiền khát:
Măng lau rất thích hợp cho người bị THA và vữa xơ động mạch, tiêu trừ mệt mỏi, tăng cường thể lực, làm giãn mạch, cường tim, lợi niệu, giáng áp và phòng chống ung thư.
Cà chua thanh nhiệt giải độc, lương huyết bình can, giáng áp:
Cà chua rất giàu vitamin C, P. Ăn 1 - 2 quả cà chua sống/ngày có thể phòng chống THA rất tốt, nhất là khi có biến chứng xuất huyết đáy mắt.
Cà tím giúp thành mạch máu được mềm mại, dự phòng rối loạn vi tuần hoàn
Cà tím rất giàu vitamin P - chất giúp cho thành mạch máu được mềm mại, dự phòng tích cực rối loạn vi tuần hoàn (hay gặp ở người bị THA và các bênh lý tim mạch khác).
Cà rốt làm mềm thành mạch, điều chỉnh rối loạn lipid máu và ổn định huyết áp
Cà rốt tươi rửa sạch, ép lấy nước uống 2 lần/ngày, mỗi lần chừng 50 ml, rất tốt để giải khát và người bị THA có kèm đau đầu, chóng mặt.
Hành tây làm giảm sức cản ngoại vi, ổn định bài tiết muối Natri, giảm huyết áp
Vỏ hành tây giàu Rutin rất có lợi cho vững bền thành mạch, dự phòng tai biến xuất huyết não. Thịt hành tây không chứa chất béo có khả năng đối kháng với tác dụng làm THA, duy trì ổn định của quá trình bài tiết muối Natri trong cơ thể nên làm giảm huyết áp.
Nấm hương và nấm rơm
Là những thực phẩm giàu chất dinh dưỡng, có thể phòng chống vữa xơ động mạch và hạ huyết áp (nhất là mùa hè thu).
Mộc nhĩ đen/trắng
Hàng ngày dùng mộc nhĩ trắng 10g (hoặc mộc nhĩ đen 6g) nấu nhừ, thêm 10g đường phèn ăn trong ngày. Là thức ăn rất tốt cho người bị THA, hoặc biến chứng xuất huyết đáy mắt.
Hải tảo, hải đới và tảo đỏ giúp phòng chống vữa xơ động mạch và hạ huyết áp
Là những thực phẩm ở biển, có thể dùng phối hợp cả ba thứ cùng một lúc, hoặc thay thế nhau.
Đậu Hà Lan và đậu xanh phòng chống cao huyết áp
Dùng giá đậu Hà Lan 1 nắm, rửa sạch rồi ép lấy nước uống, hoặc dùng làm rau ăn thường xuyên.
Dân gian thường dùng đậu xanh hầm với hải đới ăn, hoặc đậu xanh và vừng đen sao thơm, tán bột ăn mỗi ngày 2 lần, mỗi lần 50g để phòng chống cao huyết áp.
Ngoài ăn uống cần kiểm soát tốt THA hàng ngày. Ảnh minh họa.
Sữa đậu nành tốt cho người bị THA, chống vữa xơ động mạch, điều chỉnh rốí loạn lipid máu và giáng áp
Mỗi ngày nên dùng 1000 ml sữa đậu nành pha với 100g đường trắng, chia uống vài lần trong ngày.
Táo giúp cho cơ thể duy trì huyết áp bình thường
Mỗi ngày ăn 3 quả táo to, hoặc ép lấy nước uống 3 lần, mỗi lần chừng 50 ml. Táo to giàu Kali kết hợp với lượng Natri dư thừa để đào thải ra ngoài, giúp cơ thể duy trì huyết áp bình thường.
Lê thanh nhiệt, trấn tĩnh và giáng áp
Mỗi ngày nên ăn đều đặn từ 1 - 2 quả hoặc ép lấy nước cốt uống - rất tốt cho người bị THA,kèm đau đầu, chóng mặt, ù tai, hay hồi hộp trống ngực.
Chuối tiêu thanh nhiệt, lợi niệu, thông tiện và giáng áp
Mỗi ngày nên ăn từ 1 - 2 quả hoặc dùng vỏ quả chuối tiêu tươi 30 - 60g sắc uống thay trà.
Nho tươi/khô giảm áp, lợi niệu
Ăn hàng ngày có tác dụng bồi phụ lượng Kali mất đi do dùng các Thuốc lợi tiểu tây y, rất tốt cho người bị THA nhờ thành phần có nhiều muối Kali.
Những bài Thuốc trên có tác dụng phòng ngừa chứng THA khi trái gió trở trời, mọi người nên chú ý ăn uống để Tết Nguyên đán (được dự báo là rất lạnh) được vui vẻ, ấm áp bên người thân, không phải "ghé thăm" bệnh viện những ngày đầu xuân mới.
- Người bị THA nên trọng dùng một số thực phẩm khác như ngô (đặc biệt là trà râu ngô), vừng, hạt sen, ngó sen, củ cải, đậu tương, cải xanh, bắp cải, dầu thực vật, trà tâm sen, trà hoa hoè, trà thảo quyết minh, trà cúc hoa, trà bạch cúc, trà kỷ tử, mật ong…
- Hạn chế dùng một số thực phẩm như lòng đỏ trứng, não động vật, gan dê, thịt chim sẻ, thịt dê, thịt chó, thận lợn, mỡ động vật, rượu trắng, dưa hoặc cà muối mặn, Thuốc lá, cà phê, trà đặc, hạt tiêu, ớt, gừng…
- Khi có các dấu hiệu nghi ngờ do biến cố tim mạch như: Đau thắt ngực hoặc cảm giác khó chịu vùng ngực; khó thở có thể xảy ra kèm hoặc không kèm với tức ngực; vã mồ hôi, buồn nôn, hay nhức đầu.. Hay dấu hiệu cảnh báo tai biến mạch não: đột ngột tê (hay yếu) một bên mặt, tay hoặc chân; đột ngột choáng, nói khó; đột ngột đau đầu dữ dội không rõ nguyên nhân… cần khẩn trương nhập viện để được điều trị kịp thời, ngăn chặn biến chứng.
Ths. BS Hoàng Khánh Toàn
(Bệnh viện Trung ương Quân đội 108)