Đầu năm 2020 đến nay, hàng loạt cán bộ không chuyên trách thuộc các khối, đoàn thể và nhân viên y tế ở các bản của tỉnh Sơn La đồng loạt xin nghỉ việc. Trước tình hình nêu trên, UBND tỉnh Sơn La đã tìm hiểu nguyên nhân, kịp thời ban hành quyết định bổ sung ngân sách để giải quyết khó khăn, vướng mắc, bước đầu tạo được sự đồng thuận cao trong nhân dân…
Cán bộ trạm y tế xã biên giới Mường Cai, huyện Sông Mã khám bệnh cho người dân.
Cũng như nhiều trạm y tế ở tỉnh Sơn La, mấy tháng nay, việc duy trì giao ban với đội ngũ y tế thôn, bản của Trạm y tế xã vùng cao Co Mạ (huyện Thuận Châu) không thực hiện được. Lý do là xã Co Mạ có 19 bản thì quá nửa số cán bộ y tế bản vắng mặt, tự bỏ việc… Ông Vàng A Páo, Phó Trưởng Trạm y tế xã Co Mạ cho biết: Hơn một nửa số cán bộ y tế cơ sở thuộc quản lý của Trạm y tế xã tự ý bỏ việc, không thông báo gì. Cán bộ y tế cơ sở nghỉ việc đã gây nên những khó khăn trong công tác nắm bắt thông tin, chỉ đạo điều hành, bám sát tình hình dịch bệnh, tỷ lệ sinh, tử; số hộ dân chuyển đi, chuyển đến hầu như không cập nhật được. Trạm y tế xã đã cử viên chức của trạm đến khắp các bản để thu thập thông tin mà nhân viên y tế bản bỏ việc không thực hiện. Ông Mùa A Óng, Phó Trưởng Trạm y tế xã Long Hẹ (huyện Thuận Châu) cho biết: Từ tháng 1-2020, nhân viên y tế tại các bản đã dừng làm việc. Xã có 14 bản thì đến nay chỉ còn khoảng năm nhân viên y tế bản còn hoạt động. Đáng nói ở đây là tại một số bản còn nhân viên y tế hoạt động không phải là do ý thức mà là do Bí thư Chi bộ bản kiêm nhiệm thêm.
Ngoài Thuận Châu, nhiều nhân viên y tế bản của huyện Sốp Cộp, một địa bàn biên giới vùng sâu, vùng xa của tỉnh Sơn La, xin nghỉ việc gây khó khăn cho hoạt động chăm sóc sức khỏe, khám, chữa bệnh tại các cơ sở. Theo thống kê, huyện Sốp Cộp có 106 nhân viên y tế bản tại tám xã. Tuy nhiên, từ tháng 1-2020 đến nay, 70% số nhân viên y tế bản không còn hoạt động.
Ông Lường Văn Xuân, Giám đốc Trung tâm Y tế huyện Sốp Cộp, chia sẻ: Công việc của đội ngũ y tế cơ sở chịu nhiều áp lực, nhất là ở những địa bàn vùng sâu, vùng xa, vùng biên giới còn khó khăn. Đây lại chính là nơi điều kiện sinh sống, phong tục tập quán của đồng bào còn lạc hậu, cho nên rất cần đội ngũ y tế cơ sở làm nhiệm vụ tuyên truyền, bảo vệ, chăm sóc sức khỏe nhân dân.
Nguyên nhân sâu xa khiến hàng loạt nhân viên y tế bản ở Sơn La xin nghỉ việc chính là do chế độ bồi dưỡng hiện nay quá thấp, thậm chí không đủ trang trải tiền xăng xe. Từ năm 2017 đến hết năm 2019, chế độ, chính sách của nhân viên y tế bản được thực hiện theo Nghị quyết 25/2017/NQ-HĐND (NQ25) của HĐND tỉnh Sơn La, y tế bản được hưởng từ 0,3% đến 0,5% mức lương cơ sở/tháng (khoảng 600 - 700 nghìn đồng). Số tiền này tuy không lớn nhưng cũng bù đắp được một phần chi phí đi lại, công sức khi họ thực hiện nhiệm vụ. Tuy nhiên, từ ngày 1-1-2020, theo Nghị quyết 120/2019/NQ-HĐND (NQ120) của HĐND tỉnh Sơn La, chức danh nhân viên y tế bản và các cán bộ không chuyên trách ở bản không còn được hưởng phụ cấp hằng tháng như cũ mà sẽ nhận bồi dưỡng với mức trả không quá 30.000 đồng/người/buổi. Mức bồi dưỡng này sẽ được bản cân đối, thảo luận để chi trả trực tiếp cho người tham gia các công việc tại bản sao cho không vượt quá kinh phí hoạt động trong năm của mỗi bản… Anh Lường Văn Hương, nhân viên y tế bản Khá Nghịu (xã Púng Bánh, huyện Sốp Cộp) chia sẻ: Với số tiền từ 600 đến 700 nghìn đồng/người/tháng như trước đây cũng gọi là tạm đủ cho các chi phí làm nhiệm vụ. Giờ, thay đổi theo NQ120 sẽ càng khó khăn hơn, cho nên mong rằng cơ quan chức năng xem xét lại chế độ phụ cấp cho chúng tôi...
Trong giai đoạn cả nước tập trung phòng, chống dịch Covid-19, để xảy ra tình trạng nhân viên y tế cơ sở bỏ việc là điều đáng tiếc. Ngay sau khi có thông tin nêu trên, UBND tỉnh Sơn La và ngành y tế đã kịp thời nắm bắt, tìm hướng giải quyết, nhằm ổn định tư tưởng, động viên đội ngũ y tế bản ở Sơn La trở lại hoạt động. Phó Chủ tịch UBND tỉnh Sơn La Phạm Văn Thủy cho biết: UBND tỉnh đã chỉ đạo các sở, ngành liên quan tìm hiểu thấy được bất cập là do chế độ chính sách chưa tương xứng. Thường trực UBND tỉnh đã báo cáo Tỉnh ủy và đề xuất hướng giải quyết. Ngày 3-4-2020, UBND tỉnh Sơn La đã ban hành Quyết định số 691/QĐ-UBND về việc bổ sung có mục tiêu từ ngân sách tỉnh cho ngân sách huyện, thành phố số tiền 40 tỷ đồng để chi trả chế độ, chính sách cho các chức danh công an viên, bản đội trưởng, nhân viên y tế bản… trong thời gian chưa kiện toàn, sắp xếp theo NQ120. Mức phụ cấp đối với từng chức danh áp dụng theo mức phụ cấp cũ tại NQ25 của HĐND tỉnh.
Đây được cho là quyết định kịp thời. Về lâu dài, tỉnh Sơn La cần tiếp tục nghiên cứu, ban hành chế độ, chính sách phù hợp, trên nguyên tắc nâng cao tinh thần trách nhiệm, đồng thời đủ bù đắp chi phí, công sức của cán bộ y tế cơ sở.
Bài và ảnh: Quốc Tuấn